Khi xảy ra tranh chấp đất đai, việc hòa giải tại UBND cấp xã được xem là bước đầu tiên và bắt buộc nhằm giải quyết mâu thuẫn giữa các bên liên quan một cách hòa bình, nhanh chóng và giảm tải cho hệ thống tư pháp. Trong tình huống này, việc thực hiện quyền khiếu nại đối với hành vi không hòa giải của UBND xã trở thành phương thức hợp pháp và cần thiết để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân. Bài viết dưới đây sẽ trình bày một cách chi tiết, đầy đủ nhất về thủ tục khiếu nại, thời hiệu, thẩm quyền giải quyết và các bước thực hiện khi người dân gặp phải trường hợp UBND xã không hòa giải tranh chấp đất đai.
UBND xã không thực hiện hòa giải thì phải làm sao
Quyền và thời hạn khiếu nại khi UBND xã không tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai
Theo quy định pháp luật
hiện hành, đặc biệt là tại Điều 9 Luật Khiếu nại năm 2011, công dân có quyền
khiếu nại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính mà họ cho là vi phạm
quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Đối với trường hợp UBND xã không tổ chức hòa
giải tranh chấp đất đai, người dân có thể khởi kiện bằng cách nộp đơn khiếu nại
trong thời hạn 90 ngày kể từ thời điểm họ biết hoặc nhận được quyết định hành
chính hoặc biết được hành vi hành chính vi phạm.
Trường hợp người khiếu
nại không thể thực hiện quyền khiếu nại đúng thời hạn do các lý do khách quan
như ốm đau, thiên tai, công tác, học tập xa nơi cư trú hoặc các trở ngại khách
quan khác thì thời gian gặp khó khăn đó sẽ không được tính vào thời hạn khiếu nại.
Điều này giúp đảm bảo quyền lợi của người khiếu nại không bị mất đi do những
hoàn cảnh bất khả kháng.
Đặc biệt, đối với trường
hợp UBND xã không hòa giải tranh chấp đất đai, thời điểm tính thời hiệu khiếu nại
sẽ bắt đầu kể từ ngày người khiếu nại phát hiện ra UBND xã không thực hiện đúng
nghĩa vụ hòa giải theo quy định của pháp luật, chẳng hạn như khi đã hết hạn giải
quyết đơn yêu cầu hòa giải hoặc khi UBND xã có văn bản từ chối hòa giải tranh
chấp.
Căn cứ xác định hành vi từ chối hoặc không hòa giải tranh chấp đất đai của UBND xã
Căn cứ theo khoản 1 Điều
237 Luật Đất đai năm 2024, người dân có quyền lựa chọn khiếu nại hoặc khởi kiện
đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai gây
thiệt hại quyền lợi của mình. Khi Chủ tịch UBND xã từ chối hoặc không tổ chức
hòa giải tranh chấp đất đai, người dân có thể căn cứ vào các trường hợp sau để
tiến hành khiếu nại:
- UBND xã đã nhận được đơn yêu cầu hòa giải nhưng
không tiến hành các thủ tục hòa giải trong thời hạn quy định;
- Từ chối hòa giải một cách trái pháp luật, làm cản
trở việc giải quyết tranh chấp đất đai hoặc việc khởi kiện tại Tòa án sau
này;
- Cố tình kéo dài thời hạn hòa giải mà không có lý
do chính đáng, gây thiệt hại cho người dân yêu cầu hòa giải.
Những hành vi này được
xem là vi phạm pháp luật và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của
người dân, do đó người dân có quyền khiếu nại.
Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết khiếu nại về việc UBND xã không hòa giải
Căn cứ khoản 1 Điều 7
Luật Khiếu nại năm 2011, người khiếu nại lần đầu sẽ gửi đơn đến chính cơ quan
đã ban hành quyết định hành chính hoặc thực hiện hành vi hành chính bị khiếu nại,
tức là Chủ tịch UBND xã nơi xảy ra tranh chấp đất đai.
Điều 17 Luật Khiếu nại
2011 quy định rõ Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu
đối với quyết định, hành vi hành chính do mình hoặc người thuộc quyền quản lý
trực tiếp thực hiện.
Ngoài ra, theo khoản 2
Điều 235 Luật Đất đai 2024, Chủ tịch UBND xã phải thành lập Hội đồng hòa giải
tranh chấp đất đai khi nhận được đơn yêu cầu hòa giải.
Do đó, thẩm quyền tiếp
nhận và giải quyết khiếu nại đối với hành vi không tổ chức hòa giải tranh chấp
đất đai thuộc về Chủ tịch UBND xã tại địa phương có đất tranh chấp.
Trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại khi UBND xã không hòa giải tranh chấp đất đai
Khi người dân phát hiện
UBND xã từ chối hòa giải tranh chấp đất đai hoặc không phản hồi đơn yêu cầu hòa
giải trong thời hạn luật định, họ có quyền gửi đơn khiếu nại.
- Nếu UBND xã đã có văn bản trả lời từ chối hòa giải
thì người dân khiếu nại quyết định hành chính đó;
- Nếu UBND xã không trả lời hoặc hết thời hạn mà
không giải quyết thì khiếu nại hành vi hành chính về việc không tổ chức
hòa giải.
Hồ sơ khiếu nại cần chuẩn bị
Theo Điều 8 Luật Khiếu
nại năm 2011, khiếu nại có thể thực hiện bằng cách trực tiếp hoặc bằng đơn khiếu
nại bằng văn bản. Đơn khiếu nại phải ghi rõ các nội dung sau:
- Ngày, tháng, năm khiếu nại;
- Tên, địa chỉ người khiếu nại;
- Tên, địa chỉ cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;
- Nội dung và lý do khiếu nại;
- Tài liệu chứng minh hành vi vi phạm;
- Yêu cầu giải quyết của người khiếu nại.
Ngoài đơn khiếu nại,
người khiếu nại cần đính kèm các giấy tờ quan trọng như:
- Bản sao giấy tờ tùy thân hợp pháp (chứng minh
nhân dân, hộ chiếu);
- Biên nhận nộp đơn yêu cầu hòa giải, biên bản làm
việc (nếu có);
- Các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất và chứng
cứ liên quan khác.
Mẫu đơn khiếu nại hiện
nay áp dụng Mẫu số 01 ban hành kèm Nghị định 124/2020/NĐ-CP.
 |
| Mẫu đơn khiếu nại |
Quy trình giải quyết khiếu nại
Thụ lý giải quyết khiếu
nại:
- Người có thẩm quyền (Chủ tịch UBND xã) sẽ xem xét
đơn khiếu nại trong vòng 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn hợp lệ;
- Trường hợp nhiều người khiếu nại cùng nội dung,
phải có văn bản ủy quyền và đầy đủ chữ ký của những người khiếu nại;
- Người có thẩm quyền sẽ thông báo việc thụ lý hoặc
không thụ lý khiếu nại bằng văn bản cho người khiếu nại và các bên liên
quan.
Xác minh nội dung khiếu
nại:
- Chủ tịch UBND xã hoặc người được giao nhiệm vụ sẽ
kiểm tra lại hành vi hành chính bị khiếu nại;
- Nếu có đủ cơ sở, quyết định giải quyết khiếu nại
sẽ được ban hành ngay;
- Nếu cần làm rõ thêm, sẽ tiến hành xác minh, lấy lời
khai, thu thập chứng cứ, lập báo cáo kết quả xác minh chi tiết.
Tổ chức đối thoại:
- Buổi đối thoại được lập thành biên bản có chữ ký
hoặc điểm chỉ của các bên;
- Kết quả đối thoại là căn cứ quan trọng để giải
quyết khiếu nại.
Ra quyết định giải quyết
khiếu nại:
- Căn cứ kết quả xác minh và đối thoại, Chủ tịch
UBND xã sẽ ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu;
- Nếu nhiều người khiếu nại về cùng một nội dung,
quyết định có thể kèm danh sách người khiếu nại;
- Quyết định phải được gửi cho người khiếu nại và
các bên liên quan trong vòng 3 ngày làm việc.
Thủ tục khi không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu
Nếu người khiếu nại
không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch UBND xã hoặc
không được giải quyết trong thời hạn luật định, họ có quyền:
- Khiếu nại lần hai đến Chủ tịch UBND cấp huyện
trong thời hạn 30 ngày (có thể kéo dài đến 45 ngày ở vùng sâu vùng xa);
- Nếu không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại
lần hai hoặc không được giải quyết, người khiếu nại có quyền khởi kiện
hành chính tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo Luật Tố tụng hành chính.
Một số câu hỏi thường gặp
- UBND xã có bao lâu để hòa giải
tranh chấp đất đai?
Chủ tịch UBND xã có
trách nhiệm tổ chức hòa giải trong vòng không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được
đơn yêu cầu hòa giải.
- Từ chối hòa giải bằng lời nói
có thể khiếu nại không?
Có thể, nếu có bằng chứng
hợp pháp như ghi âm, người làm chứng. Nếu không có bằng chứng, người dân có thể
căn cứ vào việc hết thời hạn nhưng không được hòa giải để khiếu nại.
- Có thể ủy quyền cho người khác
hoặc luật sư khiếu nại không?
Có, việc ủy quyền phải
được lập thành văn bản theo quy định pháp luật.
- Nộp đơn khiếu nại có phải đóng
lệ phí không?
Không, theo quy định,
khiếu nại hành chính không phải nộp lệ phí.
- Chủ tịch UBND xã có bao lâu để
giải quyết khiếu nại lần đầu?
Thời hạn không quá 30
ngày kể từ khi nhận đơn, có thể gia hạn đến 45 ngày, vùng sâu vùng xa tối đa 60
ngày.
- Nếu UBND xã hòa giải nhưng
không đồng ý kết quả thì sao?
Các bên có thể nộp đơn
yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp huyện, cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại
Tòa án nhân dân.
- Chủ tịch UBND xã là người bị
khiếu nại thì ai giải quyết?
Chủ tịch UBND xã vẫn có
thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu, nhưng có sự tham gia của các bộ phận
chuyên môn để đảm bảo khách quan. Người khiếu nại có quyền khiếu nại lần hai
lên Chủ tịch UBND cấp huyện.
- Có thể khởi kiện trực tiếp mà
không khiếu nại lần đầu không?
Có, người dân có thể lựa
chọn khởi kiện trực tiếp tại Tòa án hành chính.
- Bằng chứng nào quan trọng để
chứng minh UBND xã không hòa giải?
Biên nhận đơn yêu cầu
hòa giải, văn bản trao đổi, bằng chứng quá hạn hòa giải không thực hiện, ghi
âm, ghi hình hợp pháp, lời khai người làm chứng.
Dịch vụ hỗ trợ pháp lý từ Chuyên tư vấn luật
Trong quá trình khiếu nại hoặc giải quyết tranh chấp đất đai liên quan đến hành vi không hòa giải của UBND xã, việc được tư vấn và hỗ trợ bởi luật sư chuyên sâu về lĩnh vực đất đai là rất cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho người dân. Chuyên tư vấn luật cung cấp các dịch vụ pháp lý sau:
- Tư vấn pháp lý toàn diện phương án giải quyết khi UBND xã không hòa giải tranh chấp đất đai
- Thu thập và đánh giá các chứng cứ liên quan đến việc làm UBND cấp xã không thực hiện hòa giải
- Soạn thảo đơn khiếu nại
- Nộp đơn khiếu nại đến cơ quan có thẩm quyền
- Theo dõi quá trình giải quyết khiếu nại
- Tham gia đối thoại với cơ quan giải quyết khiếu nại
- Phân tích quyết định giải quyết khiếu nại và tư vấn các bước tiếp theo
- Hỗ trợ thủ tục khiếu nại lần 2 hoặc khởi kiện hành chính tại tòa án
- Đại diện theo ủy quyền cho khách hàng tham gia tố tụng
- Soạn thảo các văn bản, đơn từ trong quá trình giải quyết khiếu nại lần 2 hoặc khởi kiện
 |
| Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND |
Việc UBND xã không thực
hiện hòa giải tranh chấp đất đai là hành vi vi phạm pháp luật ảnh hưởng trực tiếp
đến quyền lợi người dân. Người dân có quyền và nên sử dụng các thủ tục khiếu nại
hành chính để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch
vụ tư vấn pháp luật miễn phí ban đầu và đại diện người dân tiến hành các thủ tục
khiếu nại, giải quyết tranh chấp đất đai một cách chuyên nghiệp, tận tâm. Quý
khách hàng có thể liên hệ ngay với chúng tôi để nhận được sự hỗ trợ kịp thời và
hiệu quả. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
Nguồn: Khiếu nại khi UBND xã không hòa giải tranh chấp đất đai
>>> Xem thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét