QUY TRÌNH HỎI CUNG BỊ CAN VÀ QUYỀN LỢI CỦA BỊ CAN TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ

Hỏi cung bị can là một bước quan trọng trong quá trình điều tra hình sự, được thực hiện theo các quy định nghiêm ngặt của pháp luật. Việc tuân thủ đúng thủ tục hỏi cung không chỉ bảo đảm tính pháp lý mà còn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị can. Hiểu rõ quyền của bị can giúp tránh vi phạm pháp luật và hỗ trợ quá trình xét xử sau này. Bài viết dưới đây sẽ trình bày chi tiết về quy trình hỏi cung bị can cũng như quyền của họ trong giai đoạn điều tra.

 

Thủ tục hỏi cung bị can

Quy trình thực hiện hỏi cung bị can

Hỏi cung bị can là hoạt động điều tra chủ chốt, được quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (BLTTHS), nhằm thu thập lời khai và làm sáng tỏ sự thật vụ án. Hoạt động này do điều tra viên thực hiện sau khi có quyết định khởi tố bị can, tuân thủ nghiêm các nguyên tắc về trình tự, địa điểm và người tham gia, nhằm đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ quyền con người.

Toàn bộ quy trình hỏi cung được chia thành ba giai đoạn chính: chuẩn bị trước khi hỏi cung, tiến hành hỏi cung và các thủ tục sau khi hỏi cung.

Giai đoạn chuẩn bị

Trước khi hỏi cung, điều tra viên phải thực hiện các bước chuẩn bị để đảm bảo mọi điều kiện pháp lý và vật chất:

• Thông báo cho các bên liên quan: Điều tra viên phải gửi thông báo đến Kiểm sát viên và người bào chữa về thời gian, địa điểm hỏi cung. Việc này bảo đảm quyền giám sát của Viện kiểm sát và quyền có mặt của người bào chữa.
• Giải thích quyền và nghĩa vụ của bị can: Trước khi bắt đầu, điều tra viên phải giải thích chi tiết các quyền và nghĩa vụ của bị can theo Điều 60 BLTTHS. Thông tin này cần được ghi nhận đầy đủ trong biên bản.
• Kiểm tra sức khỏe bị can: Tình trạng sức khỏe phải được đảm bảo để bị can tham gia hỏi cung, thể hiện tính nhân đạo của pháp luật.

Tiến hành hỏi cung

Trong quá trình hỏi cung, cần tuân thủ các quy định nhằm bảo vệ quyền lợi của bị can và đảm bảo giá trị chứng cứ:

• Giới hạn thời gian: Hỏi cung không được thực hiện từ 22 giờ đến 6 giờ sáng, trừ trường hợp đặc biệt phải ghi rõ lý do.
• Ghi âm, ghi hình: Việc ghi âm, ghi hình là bắt buộc tại cơ sở tạm giữ, tạm giam hoặc trụ sở cơ quan điều tra. Ở địa điểm khác, chỉ thực hiện khi bị can hoặc cơ quan có thẩm quyền yêu cầu.
• Cấm các hành vi vi phạm: Bức cung, dùng nhục hình hoặc các hành vi trái pháp luật đều bị nghiêm cấm, vi phạm sẽ bị xử lý hình sự.
• Nguyên tắc hỏi nhiều bị can: Khi có nhiều bị can, phải hỏi riêng từng người và áp dụng biện pháp ngăn họ trao đổi để tránh thông cung.

Thủ tục sau khi hỏi cung

Sau buổi hỏi cung, các bước sau cần thực hiện để xác nhận tính pháp lý của biên bản:

• Công khai và xác nhận biên bản: Điều tra viên đọc lại biên bản cho bị can nghe hoặc để bị can tự đọc, cho phép yêu cầu sửa đổi, bổ sung nếu có sai sót.
• Ký xác nhận: Điều tra viên, bị can và những người tham gia (luật sư, phiên dịch) ký vào biên bản. Nếu biên bản nhiều trang, bị can phải ký từng trang.
• Xử lý bản tự khai: Nếu bị can tự viết bản khai, cả điều tra viên và bị can phải ký xác nhận để đưa vào hồ sơ vụ án.

Quyền của bị can trong giai đoạn điều tra và truy tố

Theo Điều 60 BLTTHS 2015, bị can có các quyền quan trọng nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp:

• Quyền được biết lý do bị khởi tố: Bị can phải được thông báo rõ ràng về tội danh, căn cứ khởi tố và tình tiết liên quan.
• Quyền im lặng: Bị can có thể từ chối trả lời câu hỏi mà không bị coi là tự buộc tội hoặc cản trở điều tra.
• Quyền có người bào chữa: Bị can có thể mời luật sư hoặc người khác bào chữa, tham gia tố tụng, gặp gỡ và tư vấn pháp lý.
• Quyền tiếp cận hồ sơ và chứng cứ: Bị can có thể đọc, ghi chép, sao chụp tài liệu sau khi kết thúc điều tra và trình bày ý kiến, đưa chứng cứ để tham gia tích cực vào quá trình điều tra.
• Quyền khiếu nại: Bị can có thể khiếu nại hành vi, quyết định của cơ quan điều tra hoặc viện kiểm sát.

 

Quyền lợi hợp pháp của bị can

Dịch vụ luật sư bào chữa tại Chuyên tư vấn luật

Đội ngũ luật sư của Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch vụ bào chữa chuyên nghiệp, hỗ trợ bị can tối đa:

• Tham gia và giám sát buổi hỏi cung.
• Tư vấn về quyền và nghĩa vụ của bị can.
• Nghiên cứu hồ sơ, xây dựng chiến lược bào chữa.
• Thu thập chứng cứ và tài liệu hữu ích.
• Gặp gỡ bị can để chuẩn bị cho xét xử.
• Đại diện trong các thủ tục tố tụng và tại tòa án.
• Khiếu nại hành vi vi phạm của cơ quan điều tra, viện kiểm sát.
• Yêu cầu giám định, triệu tập nhân chứng khi cần.
• Tư vấn tình tiết giảm nhẹ, đình chỉ điều tra hoặc vụ án.
• Bảo vệ quyền được bồi thường thiệt hại do oan sai.
• Hỗ trợ thủ tục kháng cáo, giám đốc thẩm.

Câu hỏi thường gặp

Điều tra viên có thể hỏi cung nhiều lần không?

Có, nhưng mỗi lần phải lập biên bản riêng và tuân thủ quy định về thời gian, địa điểm.

Bị can có quyền từ chối ký biên bản không?

Có, nếu nội dung biên bản không đúng sự thật và lý do từ chối phải được ghi lại.

Gia đình bị can có được biết thời gian, địa điểm hỏi cung không?

Không, chỉ kiểm sát viên và người bào chữa được thông báo.

Mục đích hỏi cung là gì?

Thu thập lời khai, làm rõ tình tiết vụ án và đảm bảo chứng cứ khách quan.

Bị can có quyền đối chất không?

Có thể yêu cầu đối chất, nhưng việc tổ chức do cơ quan điều tra quyết định dựa trên tính cần thiết.

Dịch vụ luật sư tham gia bào chữa

Hiểu rõ quy trình hỏi cung và quyền của bị can giúp bảo đảm quá trình điều tra đúng pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và thu thập chứng cứ chính xác. Chuyên tư vấn luật cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Hỏi cung bị can: Thủ tục thực hiện và quyền của bị can

>>> Xem thêm:

• Nguyên tắc hỏi cung người dưới 18 tuổi
• Quy trình và căn cứ thực hiện thủ tục yêu cầu giám định lại trong vụ án hình sự