TRÌNH TỰ, THỦ TỤC YÊU CẦU GIẢI QUYẾT BỒI THƯỜNG TRONG VỤ ÁN HÌNH SỰ

Thủ tục yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự là bước quan trọng để người bị hại bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trước những tổn thất do hành vi phạm tội gây ra. Khi bị thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng, danh dự hoặc tinh thần, người bị hại có quyền yêu cầu Tòa án xem xét và buộc bị cáo hoặc người có nghĩa vụ liên quan phải bồi thường. Việc thực hiện đúng quy trình, thủ tục sẽ giúp đảm bảo yêu cầu được chấp nhận và giải quyết kịp thời, đồng thời thể hiện sự tuân thủ quy định pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về các bước tiến hành và những vấn đề cần lưu ý khi yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự.

Hướng dẫn yêu cầu bồi thường trong án hình sự

Các bước tiến hành yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự

Khi xảy ra hành vi phạm tội, bên cạnh trách nhiệm hình sự, người gây thiệt hại còn phải thực hiện nghĩa vụ dân sự đối với bị hại. Do đó, yêu cầu bồi thường thiệt hại là quyền hợp pháp của người bị hại và cần được thực hiện đúng theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự và Bộ luật Dân sự. Để yêu cầu được giải quyết nhanh chóng, người bị hại cần thực hiện hai bước cơ bản: chuẩn bị hồ sơ chứng minh thiệt hại và nộp yêu cầu đến cơ quan có thẩm quyền đang giải quyết vụ án.

Chuẩn bị hồ sơ, tài liệu và chứng cứ chứng minh thiệt hại

Việc thu thập tài liệu, chứng cứ đầy đủ và hợp lệ là nền tảng để Tòa án có căn cứ xem xét yêu cầu bồi thường. Người bị hại cần cung cấp các bằng chứng xác thực thể hiện mức độ thiệt hại và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi phạm tội và thiệt hại xảy ra.

Các khoản thiệt hại có thể yêu cầu bồi thường bao gồm:

Thiệt hại về tài sản: mất mát, hư hỏng tài sản do hành vi phạm tội gây ra.
Thiệt hại về sức khỏe hoặc tính mạng: chi phí điều trị, thuốc men, bồi dưỡng, mai táng, tổn thất tinh thần.
Thiệt hại về danh dự, nhân phẩm, uy tín: tổn hại tinh thần, chi phí hợp lý để khắc phục thiệt hại.

Căn cứ từ Điều 589 đến Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015, người yêu cầu cần chuẩn bị hồ sơ tương ứng như: hóa đơn, chứng từ y tế, chứng nhận thương tật, biên bản định giá tài sản, hợp đồng lao động, bảng lương hoặc giấy tờ thể hiện thu nhập bị mất. Tất cả các tài liệu này giúp Tòa án xác định rõ thiệt hại và căn cứ tính toán mức bồi thường phù hợp.

Nộp yêu cầu bồi thường và chứng cứ kèm theo

Yêu cầu bồi thường được xem là yêu cầu dân sự trong vụ án hình sự, vì vậy chỉ được Tòa án xem xét khi người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp nộp đơn chính thức. Trong đơn yêu cầu, người bị hại cần nêu rõ các khoản yêu cầu bồi thường, mức bồi thường cụ thể và cung cấp tài liệu chứng minh.

Tùy vào từng giai đoạn tố tụng, cơ quan tiếp nhận đơn sẽ khác nhau:

Giai đoạn điều tra: nộp tại Cơ quan Cảnh sát điều tra.
Giai đoạn truy tố: nộp tại Viện kiểm sát nhân dân.
Giai đoạn xét xử: nộp tại Tòa án nhân dân đang thụ lý vụ án.

Việc nộp đúng cơ quan có thẩm quyền và trong thời điểm thích hợp giúp bảo đảm yêu cầu được tiếp nhận hợp lệ, tránh việc kéo dài thời gian giải quyết.

Các hình thức khác để yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự

Ngoài việc yêu cầu giải quyết bồi thường trong quá trình tố tụng hình sự, người bị hại còn có thể lựa chọn tách yêu cầu bồi thường thành vụ án dân sự độc lập hoặc yêu cầu thi hành án khi bản án hình sự đã có hiệu lực.

Tách yêu cầu bồi thường để khởi kiện dân sự riêng: Theo Điều 30 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, nếu chưa đủ điều kiện để xác định thiệt hại mà việc tách không ảnh hưởng đến quá trình giải quyết vụ án hình sự, Tòa án có thể tách phần dân sự để giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự.
Yêu cầu thi hành phần dân sự trong bản án hình sự: Theo Điều 1 và Điều 45 Luật Thi hành án dân sự 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014), khi bản án có hiệu lực, người được bồi thường có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự thực hiện việc bồi thường. Người phải thi hành án có thời gian 10 ngày để tự nguyện thực hiện nghĩa vụ, nếu không sẽ bị cưỡng chế thi hành.

Hồ sơ cần chuẩn bị

Một số vấn đề thường gặp khi yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự

Khi nào nên yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự: Người bị hại nên yêu cầu trong vụ án hình sự nếu chứng cứ rõ ràng, giúp tiết kiệm thời gian và tránh phải khởi kiện dân sự riêng.
Có thể yêu cầu bồi thường tổn thất tinh thần: Theo Bộ luật Dân sự 2015, người bị thiệt hại có quyền yêu cầu khoản bồi thường hợp lý cho tổn thất tinh thần khi bị xâm phạm sức khỏe, danh dự hoặc tính mạng.
Bị cáo không có tài sản để thi hành: Tòa án vẫn tuyên bồi thường, nhưng việc thực hiện sẽ phụ thuộc vào khả năng tài chính của bị cáo. Cơ quan thi hành án có thể áp dụng biện pháp kê biên hoặc xác minh lại khi bị cáo có điều kiện.
Hai bên đã tự thỏa thuận bồi thường: Nếu các bên đã thỏa thuận và thực hiện đầy đủ, có thể đề nghị Tòa án công nhận thỏa thuận hoặc rút yêu cầu.
Có cần giám định thiệt hại: Không bắt buộc, nhưng giám định là căn cứ quan trọng khi có tranh chấp hoặc khi thiệt hại không rõ ràng.

Dịch vụ pháp lý hỗ trợ yêu cầu bồi thường hình sự

Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch vụ tư vấn toàn diện về:

Quyền yêu cầu bồi thường và thủ tục pháp lý liên quan.
Hướng dẫn lập hồ sơ, chứng minh thiệt hại, mức yêu cầu phù hợp.
Đại diện, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người bị hại trong các giai đoạn tố tụng.

Luật sư tư vấn bồi thường

Việc hiểu rõ và thực hiện đúng thủ tục yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự là yếu tố quan trọng giúp người bị hại bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Trong thực tế, quy trình này đòi hỏi sự chính xác, chặt chẽ và tuân thủ đúng pháp luật. Nếu gặp khó khăn, quý khách hàng nên tìm đến luật sư chuyên môn để được hỗ trợ kịp thời. Chuyên tư vấn luật cam kết mang đến dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp khách hàng giải quyết vấn đề bồi thường đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ chi tiết.

Nguồn: Thủ tục yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự

>>> Xem thêm:

Thạc sĩ - Luật sư Phan Mạnh Thăng

Tìm kiếm Blog này