Trong bối cảnh cuộc sống
và điều kiện kinh tế của các gia đình luôn biến đổi, việc thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn trở thành một quyền lợi hợp pháp cần được bảo vệ. Sự điều
chỉnh này có thể xuất phát từ nhu cầu tăng lên của con trẻ hoặc thay đổi về khả
năng tài chính của cha mẹ. Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 đã quy định cụ thể về
điều kiện và trình tự pháp lý để thực hiện việc thay đổi này. Bài viết dưới đây
cung cấp cái nhìn toàn diện về cơ sở pháp lý, các trường hợp được Tòa án chấp
thuận, cùng hướng dẫn chi tiết về thủ tục thay đổi mức cấp dưỡng, nhằm đảm bảo
quyền lợi tối đa cho con trẻ.
Căn cứ pháp lý và điều kiện để thay đổi cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn
Theo Khoản 2, Điều 116
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, mức cấp dưỡng sau ly hôn có thể được điều chỉnh
khi có lý do hợp lý và phù hợp thực tế. Việc điều chỉnh có thể thực hiện thông
qua thỏa thuận giữa cha mẹ. Trong trường hợp không đạt được đồng thuận, một bên
có quyền yêu cầu Tòa án can thiệp để giải quyết. Tòa án sẽ xem xét dựa trên thu
nhập, khả năng tài chính thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết
yếu của người con. Các yếu tố quan trọng để Tòa án ra quyết định bao gồm: nhu cầu
thiết yếu của con, sự biến động về tài chính của người cấp dưỡng và khả năng
tài chính của người trực tiếp nuôi con.
Nhu cầu thiết yếu của con
Yếu tố quan trọng nhất
là sự thay đổi trong nhu cầu thiết yếu của trẻ. Theo thời gian, các chi phí cho
sinh hoạt, học tập và chăm sóc sức khỏe đều tăng lên. Nhu cầu thiết yếu bao gồm
các khoản chi cơ bản như ăn uống, quần áo, chỗ ở, y tế và giáo dục. Khi trẻ lớn,
các nhu cầu về học tập nâng cao, tham gia hoạt động ngoại khóa, chăm sóc sức khỏe
chuyên sâu cũng phát sinh. Tòa án sẽ căn cứ vào chứng cứ cụ thể để đánh giá
tính hợp lý của việc điều chỉnh.
Chi phí sinh hoạt tại
các đô thị lớn như TP.HCM, Hà Nội thường cao hơn các địa phương khác, vì vậy mức
cấp dưỡng cần tương xứng với điều kiện sống thực tế của con. Các khoản chi phát
sinh đột xuất và cần thiết như chi phí điều trị bệnh hoặc học phí tại trường tư
thục cũng được xem là cơ sở hợp lý để điều chỉnh.
Khả năng kinh tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng
Khả năng tài chính của
người cấp dưỡng là cơ sở quan trọng để xác định mức cấp dưỡng phù hợp. Bất kỳ
biến động thu nhập nào, tăng hay giảm, đều có thể trở thành lý do để điều chỉnh.
Người cấp dưỡng có trách nhiệm cung cấp thông tin trung thực về thu nhập, bao gồm
lương, thưởng, lợi nhuận kinh doanh.
Nếu thu nhập tăng lên
đáng kể, bên trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu tăng mức cấp dưỡng tương xứng.
Ngược lại, khi người cấp dưỡng gặp khó khăn tài chính do mất việc, bệnh tật hoặc
kinh doanh thua lỗ, họ có thể đề nghị Tòa án giảm mức cấp dưỡng. Các chứng cứ
như hợp đồng lao động, bảng lương, sao kê ngân hàng hoặc thông tin từ cơ quan
thuế sẽ là cơ sở xác thực.
Khả năng kinh tế của người trực tiếp nuôi con
Theo Điều 110 Luật Hôn
nhân và Gia đình 2014, nghĩa vụ nuôi dưỡng con là trách nhiệm chung của cả cha
và mẹ. Khi người trực tiếp nuôi con gặp khó khăn tài chính như mất việc, bệnh tật
kéo dài, hoặc các trường hợp bất khả kháng, họ có quyền yêu cầu bên còn lại
tăng mức cấp dưỡng để bù đắp phần thiếu hụt, đảm bảo con được chăm sóc đầy đủ.
Tòa án sẽ đánh giá tổng thể khả năng tài chính của cả hai bên, bao gồm tài sản riêng, nợ và các cam kết tài chính khác, nhằm đưa ra quyết định công bằng và hợp lý, đặt quyền lợi và sự phát triển của trẻ lên hàng đầu.
Thủ tục thay đổi mức cấp dưỡng: Thỏa thuận và khởi kiện
Pháp luật khuyến nghị
các bên ưu tiên thương lượng, thỏa thuận trước khi đưa vụ việc ra Tòa án. Quá
trình thỏa thuận nên diễn ra minh bạch, có sự chuẩn bị đầy đủ chứng cứ về khả
năng kinh tế và nhu cầu của con. Văn bản thỏa thuận cần ghi rõ mức cấp dưỡng mới,
thời điểm áp dụng, phương thức thanh toán và có chữ ký của cả hai bên, có thể
công chứng để tăng giá trị pháp lý.
Nếu không đạt thỏa thuận,
việc khởi kiện tại Tòa án là giải pháp cuối cùng. Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc
thỏa thuận lựa chọn sẽ thụ lý vụ án theo Khoản 5, Điều 28 và Điều 39 Bộ luật Tố
tụng Dân sự 2015. Hồ sơ khởi kiện bao gồm: đơn khởi kiện theo mẫu 23-DS, giấy tờ
tùy thân, quyết định/bản án ly hôn, giấy khai sinh của con, chứng cứ lý do thay
đổi cấp dưỡng, chứng cứ thu nhập của cả hai bên và các tài liệu liên quan khác.
Quy trình nộp và xử lý
hồ sơ
- Nộp đơn: Người khởi kiện nộp hồ sơ trực tiếp hoặc
gửi qua bưu điện.
- Tiếp nhận và xử lý: Chánh án phân công Thẩm phán
xem xét trong 03 ngày; trong 05 ngày tiếp theo, Thẩm phán ra quyết định thụ
lý, yêu cầu sửa đổi bổ sung, chuyển đơn hoặc trả lại.
- Thụ lý vụ án: Sau khi đơn hợp lệ, nộp tạm ứng án
phí và Tòa án chính thức thụ lý.
- Chuẩn bị xét xử: Thời hạn chuẩn bị tối đa 04
tháng, có thể gia hạn thêm 02 tháng với trường hợp phức tạp.
- Xét xử sơ thẩm: Phiên tòa được mở trong vòng 01
tháng kể từ quyết định đưa vụ án ra xét xử, kéo dài tối đa 02 tháng nếu có
lý do chính đáng.
- Kháng cáo, kháng nghị: Các bên có quyền kháng cáo
sau bản án sơ thẩm nếu không đồng ý với phán quyết.
Giải đáp thắc mắc phổ biến
Nghĩa vụ cấp dưỡng
chấm dứt khi nào?
Theo Điều 118 Luật Hôn
nhân và Gia đình 2014: khi con thành niên và có khả năng tự nuôi, được nhận làm
con nuôi, người cấp dưỡng trực tiếp nuôi con, một trong hai bên qua đời, con kết
hôn hoặc các trường hợp khác theo luật.
Con đã thành niên vẫn
được cấp dưỡng không?
Vẫn được nếu không có
khả năng lao động hoặc không có tài sản tự nuôi.
Mức cấp dưỡng tối
thiểu là bao nhiêu?
Luật không quy định cụ
thể, Tòa án cân nhắc dựa trên nhu cầu thiết yếu của con và khả năng tài chính của
người cấp dưỡng.
Có thể điều chỉnh cấp
dưỡng vì lạm phát không?
Có, lạm phát tăng chi
phí sinh hoạt là lý do chính đáng.
Người cấp dưỡng che
giấu thu nhập thì sao?
Bên yêu cầu có quyền đề
nghị Tòa án thu thập chứng cứ từ người làm chứng hoặc cơ quan chức năng.
Cấp dưỡng một lần
thay vì hàng tháng được không?
Có thể, nếu hai bên thỏa
thuận, lập văn bản và công chứng.
Người được nuôi con
ngăn cản thăm nom có được ngưng cấp dưỡng không?
Không, nghĩa vụ cấp dưỡng và quyền thăm nom là hai vấn đề độc lập.
Luật sư hỗ trợ thay đổi mức cấp dưỡng
- Tư vấn pháp luật, thủ tục, hồ sơ khởi kiện.
- Soạn thảo đơn và các văn bản liên quan.
- Tham gia hòa giải, đàm phán, phiên xét xử sơ thẩm
và phúc thẩm.
- Tư vấn thi hành án khi cần.
![]() |
Tư vấn luật chuyên nghiệp |
Tóm lại, bài viết đã cung cấp hướng dẫn chi tiết về căn cứ pháp lý, yếu tố cần xem xét và quy trình thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn, từ chứng minh nhu cầu của con, khả năng tài chính của cha mẹ đến thực hiện qua thỏa thuận dân sự hoặc khởi kiện Tòa án. Mục tiêu là đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho trẻ. Chuyên tư vấn luật cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách giải quyết các vấn đề pháp lý thuận lợi, đúng quy định. Liên hệ hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
Nguồn: Thay đổi cấp dưỡng nuôi con sau ly
hôn: Thủ tục năm 2025
>>> Xem thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét