Việc khởi kiện để đòi lại đất bị lấn chiếm là một quy trình pháp lý quan trọng, giúp bảo vệ quyền sử dụng
đất hợp pháp của cá nhân, hộ gia đình hoặc tổ chức. Hiện nay, tình trạng đất bị
chiếm dụng trái phép, xây dựng hoặc sử dụng không đúng quy định diễn ra khá phổ
biến. Do đó, hiểu rõ các bước thủ tục khởi kiện để lấy lại phần đất bị xâm phạm
là điều cần thiết, nhằm đảm bảo quyền lợi được thực thi theo luật định.
![]() |
Khởi kiện để đòi lại đất bị lấn chiếm |
Hòa Giải Tại Ủy Ban Nhân Dân Xã/Phường
Trước khi đưa vụ việc
ra Tòa án, các bên tranh chấp phải tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã nơi có đất
tranh chấp theo quy định tại khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai năm 2024. Nếu không
thực hiện hòa giải mà trực tiếp gửi đơn khởi kiện đến TAND thì đơn kiện sẽ bị
trả lại theo khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP.
Thời gian hòa giải tại
UBND xã/phường không quá 30 ngày kể từ khi nhận được yêu cầu hòa giải. Quá
trình này phải được ghi nhận bằng biên bản hòa giải. Chỉ khi hòa giải không
thành, các bên mới có quyền khởi kiện ra Tòa án.
Việc hòa giải vừa là thủ tục bắt buộc vừa tạo cơ hội cho các bên giải quyết tranh chấp một cách thân thiện, tiết kiệm thời gian và chi phí. Nếu hòa giải thất bại, người bị chiếm đất có thể khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu trả lại đất.
Thủ Tục Khởi Kiện Tại Tòa Án Đòi Lại Đất Bị Lấn Chiếm
Khi hòa giải không
thành, người bị lấn chiếm có thể chuẩn bị hồ sơ và gửi đơn khởi kiện đến Tòa án
có thẩm quyền. Các bước chính trong thủ tục khởi kiện bao gồm:
- Xác định đúng Tòa án có thẩm quyền xử lý tranh chấp
đất đai.
- Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tài liệu theo quy định
pháp luật.
- Nộp tiền tạm ứng án phí để Tòa án tiến hành thụ
lý.
- Tuân thủ đúng quy trình giải quyết tranh chấp tại
Tòa án.
Xác Định Tòa Án Có Thẩm Quyền
Tranh chấp về quyền sử
dụng đất thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo khoản 9 Điều 26 Bộ luật Tố
tụng Dân sự 2015. Cụ thể, Tòa án nơi có bất động sản sẽ thụ lý vụ việc. Trong
trường hợp có yếu tố nước ngoài, Tòa án cấp tỉnh nơi có đất sẽ xử lý theo khoản
3 Điều 35 và điểm c khoản 1 Điều 37 BLTTDS.
Hồ Sơ Khởi Kiện
Hồ sơ gồm:
- Đơn khởi kiện theo mẫu số 23-DS quy định tại
Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP.
- Các tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất như Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất, biên bản hòa giải không thành, giấy tờ nhân
thân.
Hồ sơ có thể nộp trực
tiếp, qua bưu điện hoặc nộp trực tuyến nếu Tòa án hỗ trợ.
Tạm Ứng Án Phí
Người khởi kiện phải nộp
tạm ứng án phí theo quy định tại Điều 146 BLTTDS 2015, mức phí tùy thuộc vào
yêu cầu trong đơn kiện và tính chất tranh chấp. Ví dụ, nếu yêu cầu hủy giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất và bồi thường thiệt hại thì mức tạm ứng sẽ khác với trường
hợp chỉ yêu cầu trả lại đất. Người khởi kiện sẽ nhận thông báo từ Tòa án và phải
hoàn tất nghĩa vụ này trước khi vụ án được thụ lý.
Quy Trình Giải Quyết Tranh Chấp Tại Tòa Án
Thời gian giải quyết
tranh chấp đất đai có thể kéo dài tùy thuộc vào độ phức tạp. Theo quy định:
- Giai đoạn sơ thẩm: Thời gian chuẩn bị xét xử là
4 tháng, có thể gia hạn tối đa 2 tháng.
- Giai đoạn phúc thẩm: Thời gian chuẩn bị xét xử là
2 tháng, có thể gia hạn tối đa 1 tháng.
Trong thực tế, quá trình giải quyết có thể lâu hơn do cần xác minh tài liệu, thẩm định thực địa, định giá đất hoặc lấy thông tin từ cơ quan quản lý đất đai.
Tiêu Chí Xem Xét Của Tòa Án Khi Giải Quyết Tranh Chấp Đất Đai
Xác Định Nguồn Gốc Đất
Tòa án sẽ kiểm tra căn
cứ pháp lý của phần đất tranh chấp dựa trên:
- Quyết định giao đất, hợp đồng thuê đất nếu đất do
Nhà nước cấp.
- Hợp đồng chuyển nhượng hợp pháp nếu đất mua bán.
- Giấy tờ tặng cho có công chứng.
- Giấy tờ khai hoang, sử dụng ổn định.
- Giấy tờ thừa kế nếu có chuyển giao quyền sử dụng
đất.
Mục đích nhằm xác định
ai là người có quyền sử dụng hợp pháp.
Quá Trình Sử Dụng Đất
Ngoài giấy tờ pháp lý,
Tòa án còn xem xét việc sử dụng thực tế như sự công khai, liên tục và ổn định của
việc sử dụng đất, cũng như nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước (thuế, tiền thuê
đất).
Đánh Giá Hiện Trạng Sử Dụng Đất
Tòa án sẽ tiến hành:
- Thẩm định tại chỗ để xác định diện tích, ranh giới
đất tranh chấp.
- Thẩm định giá trị đất nếu có yêu cầu bồi thường.
- Lấy thông tin đăng ký đất đai từ cơ quan quản lý
để làm rõ hồ sơ.
Những căn cứ này giúp
tòa án đưa ra phán quyết chính xác và công bằng, buộc bên chiếm dụng phải trả lại
đất hợp pháp.
Các yếu tố cần xem xét khi giải quyết tranh chấp
Dịch Vụ Hỗ Trợ Luật Sư Khởi Kiện Đòi Lại Đất Bị Lấn Chiếm
Do thủ tục pháp lý phức
tạp, Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ toàn diện cho khách
hàng như:
- Tư vấn pháp luật và hướng dẫn thủ tục khởi kiện.
- Soạn thảo hồ sơ, đơn từ, đại diện làm việc với
các cơ quan liên quan.
- Đại diện tại phiên tòa bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng.
Một Số Câu Hỏi Thường Gặp Về Thủ Tục Khởi Kiện Đòi Lại Đất Bị Lấn Chiếm
- Thời hiệu khởi kiện là bao
lâu?
Pháp luật không quy định
thời hạn khởi kiện đối với tranh chấp đất đai, người sử dụng đất hợp pháp có thể
khởi kiện bất cứ lúc nào miễn có căn cứ chứng minh.
- Nếu đất chưa có giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất thì có đòi lại được không?
Vẫn có thể. Tòa án xem
xét các bằng chứng khác như quá trình sử dụng, nghĩa vụ tài chính và nguồn gốc
đất.
- Người chiếm đất đã xây dựng
công trình trái phép thì xử lý thế nào?
Tòa án sẽ căn cứ vào
tính chất công trình và thiện chí của các bên, có thể buộc tháo dỡ hoặc bồi thường
thiệt hại.
- Ngoài án phí, có phát sinh chi
phí nào khác không?
Có thể có chi phí thẩm
định, giám định, chi phí cho người làm chứng, phiên dịch và luật sư.
- Có thể yêu cầu biện pháp khẩn
cấp tạm thời để ngăn chặn thiệt hại không?
Có thể yêu cầu Tòa án
áp dụng biện pháp như cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp.
- Vi bằng của Thừa phát lại có
giá trị chứng cứ không?
Có giá trị làm căn cứ
chứng minh cho Tòa án xem xét giải quyết.
- Có thể ủy quyền cho người khác
tham gia tố tụng không?
Được phép ủy quyền bằng
văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
- Nếu bên chiếm đất đã chuyển
nhượng cho người thứ ba ngay tình thì sao?
Tòa án sẽ xem xét tính
hợp pháp của giao dịch, quyền lợi của người thứ ba và người bị chiếm đất.
![]() |
Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp hiệu quả |
Việc hiểu rõ quy trình khởi kiện để đòi lại đất bị lấn chiếm là rất cần thiết để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Chuyên tư vấn luật cam kết mang đến dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng xử lý các vấn đề pháp lý một cách thuận lợi và tuân thủ đúng quy định hiện hành. Quý khách vui lòng liên hệ hotline 1900636387 để được hỗ trợ tư vấn miễn phí.
Nguồn: Thủ tục khởi kiện buộc trả lại đất đã lấn chiếm như thế nào?
>>> Xem thêm:
- Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã: Có bắt buộc? Thủ tục?
- Giải quyết tranh chấp trong hợp đồng đặt cọc mua bán đất chưa có sổ đỏ
Nhận xét
Đăng nhận xét