Trong bối cảnh các hoạt động kinh doanh ngày càng đa dạng và phức tạp, tranh chấp thương mại là điều khó tránh khỏi. Khi xảy ra tranh chấp, việc lựa chọn phương thức giải quyết phù hợp là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Một trong những hình thức phổ biến và hiệu quả hiện nay là giải quyết tranh chấp thông qua Trọng tài thương mại. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp hướng dẫn toàn diện, chi tiết và đầy đủ nhất về cách soạn thảo đơn khởi kiện tại Trọng tài thương mại, từ căn cứ pháp lý, nội dung cụ thể cần trình bày đến các lưu ý trong quá trình nộp và xử lý đơn. Đồng thời, bài viết cũng giải đáp những thắc mắc phổ biến nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, cá nhân chuẩn bị hồ sơ kiện tụng đúng quy định pháp luật.
![]() |
Các nội dung quan trọng trong đơn khởi kiện |
Vai trò và ý nghĩa của đơn khởi kiện tại Trọng tài thương mại
Đơn
khởi kiện là tài liệu pháp lý khởi đầu cho quá trình tố tụng trọng tài. Đây là
văn bản thể hiện nguyện vọng khởi kiện và yêu cầu cụ thể của bên tranh chấp (gọi
là nguyên đơn), đồng thời cung cấp các thông tin, chứng cứ ban đầu để Hội đồng
trọng tài xem xét và quyết định việc tiếp nhận vụ việc.
Việc
soạn thảo đơn khởi kiện đúng mẫu, đầy đủ nội dung và đúng quy trình không chỉ
giúp Trung tâm trọng tài nhanh chóng thụ lý vụ việc, mà còn tạo điều kiện thuận
lợi để Hội đồng trọng tài đánh giá chính xác yêu cầu của nguyên đơn, bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia tố tụng.
Các nội dung bắt buộc phải có trong đơn khởi kiện trọng tài
Theo
quy định tại Điều 30 Luật Trọng tài thương mại 2010, một đơn khởi kiện hợp lệ bắt
buộc phải bao gồm các thông tin sau:
· Thời
gian lập đơn: Ghi rõ ngày, tháng, năm làm đơn.
· Thông
tin các bên: Bao gồm họ tên, địa chỉ của nguyên đơn, bị đơn và người làm chứng
(nếu có).
· Tóm
tắt vụ tranh chấp: Diễn giải ngắn gọn diễn biến sự việc, bản chất tranh chấp và
lý do phát sinh.
· Căn
cứ pháp lý và chứng cứ kèm theo: Nêu rõ các quy định pháp luật, hợp đồng, văn bản,
giấy tờ được dùng làm cơ sở khởi kiện.
· Yêu
cầu cụ thể của nguyên đơn: Mục đích của việc khởi kiện là gì (bồi thường thiệt
hại, yêu cầu thực hiện hợp đồng, tuyên bố vô hiệu, v.v.).
· Giá
trị tranh chấp: Ước tính thiệt hại bằng tiền.
· Thông
tin Trọng tài viên: Tên và địa chỉ của người mà nguyên đơn đề cử làm Trọng tài
viên hoặc đề nghị Trung tâm trọng tài chỉ định.
Soạn đơn theo mẫu quy định của Trung tâm Trọng tài đã thỏa thuận
Bên
cạnh việc đảm bảo nội dung theo luật định, nguyên đơn còn cần sử dụng đúng mẫu
đơn khởi kiện do Trung tâm trọng tài mà các bên đã thỏa thuận cung cấp. Các
Trung tâm trọng tài như VIAC, STAC, v.v., đều có mẫu đơn chuẩn để hỗ trợ các
bên tham gia tố tụng. Việc dùng đúng mẫu này giúp thống nhất trình tự giải quyết
và thuận tiện cho việc xử lý hồ sơ tại Trung tâm.
Một
số mẫu đơn khởi kiện thường dùng:
- Mẫu
đơn khởi kiện tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC).
- Mẫu
đơn tại Trung tâm Trọng tài Thương mại Phía Nam (STAC).
![]() |
Mẫu đơn khởi kiện tại các trung tâm trọng tài |
Những lưu ý quan trọng khi chuẩn bị và nộp đơn khởi kiện trọng tài
Để
đảm bảo việc đơn khởi kiện được tiếp nhận và xử lý nhanh chóng, chính xác, người
khởi kiện cần lưu ý các điểm sau:
Thỏa
thuận trọng tài là điều kiện bắt buộc: Cần xác minh và chứng minh rõ trong đơn
rằng giữa các bên đã tồn tại một thỏa thuận trọng tài hợp lệ, theo quy định tại
Điều 5 Luật Trọng tài thương mại 2010. Thỏa thuận có thể là một điều khoản
trong hợp đồng chính hoặc là văn bản riêng biệt, nhưng bắt buộc phải có và thể
hiện bằng văn bản.
Ngôn
ngữ sử dụng
- Đối với
tranh chấp không có yếu tố nước ngoài: bắt buộc sử dụng tiếng Việt.
- Tranh chấp
có yếu tố nước ngoài: các bên có thể thỏa thuận ngôn ngữ; nếu không, Hội đồng
trọng tài có quyền lựa chọn.
Địa
điểm giải quyết tranh chấp: Theo Điều 11 Luật Trọng tài thương mại 2010, địa điểm
giải quyết có thể trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam, tùy vào thỏa thuận. Nếu
không có thỏa thuận, Hội đồng trọng tài sẽ quyết định địa điểm phù hợp.
Luật
áp dụng:
- Nếu tranh chấp
không có yếu tố nước ngoài → mặc định áp dụng pháp luật Việt Nam.
- Nếu có yếu tố
nước ngoài → các bên được quyền thỏa thuận luật áp dụng; nếu không, Hội đồng
trọng tài quyết định luật phù hợp nhất.
Tài
liệu đính kèm: Cần chuẩn bị và nộp kèm theo đơn khởi kiện các tài liệu chứng
minh yêu cầu như:
- Hợp đồng, phụ
lục hợp đồng
- Biên bản làm
việc, thư từ trao đổi
- Chứng từ
thanh toán, hóa đơn
- Bằng chứng
thiệt hại thực tế
Nộp
đơn và phí tạm ứng
- Đơn khởi kiện
có thể nộp trực tiếp, qua bưu điện hoặc qua hệ thống điện tử của Trung tâm
trọng tài (nếu có).
- Nguyên đơn
có nghĩa vụ nộp tạm ứng phí trọng tài ngay khi nộp đơn, nếu không vụ việc
sẽ không được thụ lý.
Thời
hiệu khởi kiện trọng tài: Theo quy định tại Điều 33 Luật Trọng tài thương mại
2010, thời hiệu khởi kiện là 02 năm, tính từ thời điểm quyền và lợi ích hợp
pháp bị xâm phạm. Tuy nhiên, nếu khởi kiện nhằm tuyên bố hợp đồng vô hiệu do vi
phạm điều cấm của pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội, thì thời hiệu không bị hạn
chế (theo Điều 132 Bộ luật Dân sự 2015).
Về
lựa chọn Trọng tài viên: Luật cho phép các bên có thể thỏa thuận lựa chọn Trọng
tài viên trong hoặc ngoài danh sách của Trung tâm trọng tài (Điều 40 Luật Trọng
tài thương mại 2010). Tuy nhiên, việc này phụ thuộc vào quy tắc tố tụng cụ thể
của từng Trung tâm. Ví dụ: VIAC cho phép các bên chỉ định Trọng tài viên không
có trong danh sách, nhưng phải cung cấp đầy đủ thông tin liên hệ của Trọng tài
viên đó (theo Điều 12 Quy tắc tố tụng VIAC).
Trình tự tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện
· Nộp
đơn: Trực tiếp tại trụ sở Trung tâm, qua bưu điện hoặc nộp trực tuyến.
· Xác
nhận tiếp nhận:
1.
Trực tiếp: Trung tâm cấp xác nhận bằng
văn bản.
2.
Qua bưu điện: Căn cứ theo biên nhận, phiếu
báo phát.
3.
Trực tuyến: Căn cứ theo email hoặc thông
báo xác nhận trên hệ thống.
· Thông
báo đến bị đơn: Trong vòng 10 ngày kể từ khi nhận đủ đơn và tài liệu, Trung tâm
gửi đơn và tài liệu kèm theo cho bị đơn.
Quyền của bị đơn: nộp bản tự bảo vệ và kiện lại
- Thời hạn:
Trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận đơn khởi kiện, bị đơn phải nộp bản tự bảo
vệ.
- Gia hạn:
Trung tâm trọng tài có thể gia hạn theo yêu cầu hợp lý của bị đơn.
- Không nộp: Vụ
việc vẫn được giải quyết bình thường (Điều 35).
- Khởi kiện lại:
Bị đơn có thể khởi kiện lại nguyên đơn trong cùng vụ việc, đơn kiện lại phải
nộp kèm bản tự bảo vệ.
Giải đáp những thắc mắc thường gặp
1.
Thỏa thuận trọng tài như thế nào được xem là hợp lệ?
Phải
lập thành văn bản, có thể thể hiện qua:
- Email, fax, telex,
trao đổi văn bản
- Trong hợp đồng,
chứng từ giao dịch có điều khoản trọng tài
- Được công chứng
viên ghi nhận
- Được dẫn chiếu
trong đơn kiện hoặc bản tự bảo vệ mà bên kia không phản đối
2.
Nguyên đơn có được sửa đổi đơn kiện?
Có.
Tuy nhiên, Hội đồng trọng tài có quyền từ chối nếu việc sửa đổi nhằm trì hoãn tố
tụng hoặc vượt phạm vi thỏa thuận trọng tài.
3.
Không có điều khoản trọng tài, có khởi kiện được không?
Hoàn
toàn có thể. Theo Điều 5, các bên có thể ký thỏa thuận trọng tài riêng
sau khi tranh chấp xảy ra.
Dịch vụ tư vấn và đại diện khởi kiện tại Trọng tài thương mại của Chuyên tư vấn luật
Với
đội ngũ luật sư chuyên sâu, dày dạn kinh nghiệm trong lĩnh vực tố tụng trọng
tài, Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch vụ hỗ trợ toàn diện:
- Tư vấn xác lập
điều khoản trọng tài hợp lệ
- Hướng dẫn soạn
thảo đơn khởi kiện, đơn kiện lại
- Soạn thảo
các tài liệu, chứng cứ pháp lý kèm theo
- Đại diện
theo ủy quyền trong toàn bộ quá trình tố tụng trọng tài
- Thực hiện thủ
tục công nhận và thi hành phán quyết trọng tài
![]() |
Luật sư tư vấn về tố tụng trọng tài |
Việc
soạn đơn khởi kiện tại Trọng tài thương mại là bước đi khởi đầu nhưng có vai
trò vô cùng quan trọng trong quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các
bên khi xảy ra tranh chấp. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng, đúng quy định, kèm theo các
tài liệu chứng minh cụ thể sẽ giúp quá trình tố tụng diễn ra nhanh chóng, hiệu
quả và đúng pháp luật. Chuyên tư vấn luật cam kết mang đến cho Quý khách hàng dịch
vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, tận tâm và hiệu quả, đảm bảo tối đa quyền lợi
và hỗ trợ giải quyết các tranh chấp một cách thuận lợi, đúng quy định. Liên hệ
ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ kịp thời.
Nguồn: Hướng dẫn soạn đơn khởi kiện tại trọng tài thương mại
>>> Xem thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét