Việc phân chia tài sản sau khi ly hôn luôn là một vấn đề pháp lý phức tạp, đặc biệt khi có sự thay đổi nơi cư trú. Vậy tòa án nào sẽ có thẩm quyền giải quyết? Nguyên tắc phân chia tài sản ra sao? Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích các quy định của pháp luật, đồng thời đưa ra hướng dẫn cụ thể cho từng trường hợp, giúp bạn hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Toà Án Có Thẩm Quyền Giải Quyết Phân Chia Tài Sản Sau Ly Hôn Khi Thay Đổi Nơi Cư Trú
Thẩm quyền theo cấp Tòa án:
Thông thường, các vụ việc tranh chấp về phân chia tài sản sau ly hôn sẽ
thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án cấp huyện. Tuy nhiên, trong một số trường
hợp đặc biệt, Tòa án cấp tỉnh sẽ là cơ quan có thẩm quyền thụ lý, bao gồm:
- Trường hợp có đương sự
hoặc tài sản ở nước ngoài. Ví dụ, một trong hai vợ chồng sau ly hôn đã định
cư ở nước ngoài, hoặc tài sản chung bao gồm bất động sản tại nước ngoài.
- Trường hợp cần ủy thác
tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước
ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Điều này thường xảy
ra khi cần thu thập chứng cứ, lấy lời khai nhân chứng hoặc thực hiện các
thủ tục pháp lý khác ở nước ngoài.
Thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án:
Việc xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo lãnh thổ cần tuân thủ
nghiêm ngặt các quy định tại Điều 39 và Điều 40 của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm
2015.
- Nguyên tắc chung: Tòa án
nơi bị đơn cư trú, làm việc sẽ là nơi có thẩm quyền giải quyết vụ án.
- Trường hợp bị đơn thay đổi
nơi cư trú, làm việc: Thực tế cho thấy, sau ly hôn, nhiều người thay đổi
nơi cư trú, làm việc, thậm chí chỉ tạm trú tại một địa chỉ mới. Trong những
trường hợp này, việc xác định Tòa án có thẩm quyền sẽ dựa trên Điều 40
BLTTDS 2015, cụ thể:
- Tòa án nơi bị đơn cư
trú, làm việc, có trụ sở cuối cùng: Nguyên đơn có thể nộp đơn khởi kiện tại
Tòa án nơi bị đơn đã đăng ký hộ khẩu thường trú cuối cùng, nơi làm việc
cuối cùng hoặc nơi đặt trụ sở chính của công ty (nếu bị đơn là pháp
nhân).
- Tòa án nơi bị đơn có
tài sản: Nếu không xác định được nơi cư trú, làm việc của bị đơn, nguyên
đơn có thể lựa chọn nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nơi bị đơn có tài sản.
Lưu ý đặc biệt: Đối với tranh chấp chia tài sản sau ly hôn, do không còn liên quan đến tranh chấp về hôn nhân và nuôi con chung, nên thẩm quyền giải quyết sẽ thuộc về Tòa án nơi có bất động sản tranh chấp, theo quy định tại Điều 39 BLTTDS 2015.
Nguyên Tắc Phân Chia Tài Sản Sau Khi Ly Hôn
Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 (Điều 59) quy định rõ ràng về nguyên tắc
phân chia tài sản sau ly hôn. Theo đó, vợ chồng được khuyến khích tự thỏa thuận
về việc phân chia tài sản. Tuy nhiên, nếu không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ
là cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Khi phân chia tài sản chung của vợ chồng, Tòa án sẽ dựa trên những nguyên
tắc sau đây:
- Công bằng, hợp lý: Tài sản
chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi.
- Xem xét các yếu tố cụ thể:
Tuy nhiên, việc phân chia sẽ không đơn thuần là chia đôi một cách máy móc,
mà còn phải xem xét đến nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:
- Hoàn cảnh của mỗi bên
vợ chồng (sức khỏe, khả năng lao động, điều kiện kinh tế...).
- Mức độ đóng góp của mỗi
người vào việc tạo lập, duy trì và phát triển tài sản chung (bao gồm cả
công sức và tài chính).
- Bảo vệ lợi ích chính
đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp, đảm bảo các
bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập sau ly hôn.
- Lỗi của mỗi bên trong
việc vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng (ngoại tình, bạo lực gia
đình...).
Hình thức phân chia:
- Ưu tiên chia bằng hiện vật:
Tài sản chung của vợ chồng sẽ được ưu tiên chia bằng hiện vật. Ví dụ, căn
nhà chung sẽ được chia cho một người, người còn lại nhận các tài sản khác
có giá trị tương đương.
- Chia theo giá trị: Trong
trường hợp không thể chia bằng hiện vật, tài sản sẽ được định giá và chia
theo giá trị. Bên nào nhận phần tài sản có giá trị lớn hơn sẽ phải thanh
toán phần chênh lệch cho bên kia.
Tài sản riêng:
- Quyền sở hữu: Tài sản
riêng của mỗi người (tài sản có trước hôn nhân, tài sản được thừa kế
riêng, tài sản được tặng cho riêng...) thuộc quyền sở hữu của người đó.
- Trường hợp sáp nhập vào
tài sản chung: Nếu tài sản riêng đã được sáp nhập vào tài sản chung, người
đó có quyền được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đã đóng góp vào
khối tài sản chung, trừ khi có thỏa thuận khác giữa hai vợ chồng.
Bảo vệ quyền lợi của vợ, con:
Pháp luật luôn đặt lên hàng đầu việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc
không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
![]() |
Nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn |
Cách Phân Chia Tài Sản Sau Khi Ly Hôn
Phân chia tài sản chung:
Theo quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 và Điều 7
Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP, việc phân chia tài sản
chung sẽ được thực hiện theo thứ tự ưu tiên sau:
- Thỏa thuận: Vợ chồng tự
thỏa thuận về cách thức phân chia tài sản.
- Giải quyết tại Tòa án: Nếu
không thỏa thuận được, Tòa án sẽ giải quyết dựa trên nguyên tắc chia đôi,
đồng thời xem xét các yếu tố đã nêu ở trên để xác định tỷ lệ tài sản mà mỗi
người được hưởng.
Phân chia tài sản chung là quyền sử dụng đất:
Điều 62 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định chi tiết về việc phân
chia quyền sử dụng đất khi ly hôn, bao gồm các trường hợp:
- Đất nông nghiệp trồng
cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản: Ưu tiên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận
được thì Tòa án sẽ giải quyết. Nếu chỉ một bên có nhu cầu và điều kiện sử
dụng đất, bên đó sẽ được tiếp tục sử dụng nhưng phải thanh toán cho bên
kia phần giá trị quyền sử dụng đất mà họ được hưởng.
- Đất nông nghiệp trồng
cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản chung với hộ gia đình: Phần quyền sử dụng
đất của vợ chồng sẽ được tách ra và chia theo quy định.
- Đất nông nghiệp trồng
cây lâu năm, đất lâm nghiệp để trồng rừng, đất ở: Được chia theo quy định
của pháp luật.
- Loại đất khác: Được chia
theo quy định của pháp luật về đất đai.
Luật Sư Bảo Vệ Quyền Lợi Khi Chia Tài Sản Sau Ly Hôn
Việc phân chia tài sản sau ly hôn, đặc biệt khi có sự thay đổi nơi cư
trú, đòi hỏi phải am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm thực tiễn. Để đảm bảo quyền
lợi của mình, bạn nên tìm đến sự hỗ trợ của luật sư chuyên về lĩnh vực hôn nhân
và gia đình.
Dịch vụ hỗ trợ pháp lý:
- Tư vấn về quyền, nghĩa vụ
của vợ chồng trong việc phân chia tài sản.
- Hướng dẫn thu thập chứng
cứ chứng minh tài sản chung.
- Đại diện thương lượng,
hòa giải.
- Đại diện tranh tụng tại
Tòa án.
- Soạn thảo đơn khởi kiện,
đơn khiếu nại và các tài liệu tố tụng khác.
- Tư vấn thủ tục đăng ký
biến động tài sản sau khi phân chia.
Tóm lại, phân chia tài sản sau ly hôn khi thay đổi nơi cư trú là một vấn
đề pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết rõ ràng về các quy định của pháp luật.
Chuyên Tư Vấn Luật, với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hôn
nhân và gia đình, sẵn sàng hỗ trợ bạn giải quyết mọi vướng mắc liên quan đến việc
phân chia tài sản sau ly hôn. Liên hệ ngay hotline 1900636387
để được tư vấn miễn phí!
>>> Xem thêm: Cha Mẹ Sau Ly Hôn Con Có Được Chia Tài Sản?
Nguồn trích dẫn từ: Chuyên tư vấn luật
Tác giả: Nguyễn Hồng Nhung
Nhận xét
Đăng nhận xét