Quyền thừa kế nhà đất tại Việt Nam của người Việt Nam định cư ở nước ngoài là vấn đề nhận được nhiều quan
tâm. Pháp luật Việt Nam hiện nay công nhận quyền hưởng thừa kế của công dân Việt
Nam ở nước ngoài đối với nhà đất và quyền sử dụng đất tại Việt Nam. Tuy nhiên,
phạm vi quyền lợi và thủ tục thực hiện sẽ phụ thuộc vào quốc tịch và loại tài sản
thừa kế. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết về quyền thừa kế của người Việt định
cư nước ngoài.
Quy định pháp luật về thừa kế nhà đất đối với người Việt định cư nước ngoài
Theo pháp luật Việt
Nam, người Việt Nam định cư ở nước ngoài vẫn được hưởng quyền thừa kế tài sản,
bao gồm cả bất động sản, tại Việt Nam. Nói cách khác, câu trả lời cho thắc mắc
“Người Việt Nam định cư ở nước ngoài có được thừa kế nhà đất không?” là có,
nhưng quyền lợi và nghĩa vụ sẽ thay đổi tùy thuộc vào tình trạng quốc tịch của
người thừa kế.
Người giữ quốc tịch Việt Nam
Người Việt Nam định cư ở
nước ngoài nhưng vẫn giữ quốc tịch Việt Nam có quyền thừa kế nhà đất tại Việt
Nam tương tự công dân trong nước. Điều 610 Bộ luật Dân sự 2015 quy định mọi cá
nhân đều bình đẳng trong việc hưởng di sản, không phân biệt nơi cư trú. Luật Đất
đai 2024 tại Điều 4 (Khoản 3 và Khoản 6) cũng nêu rõ: người Việt Nam định cư ở
nước ngoài là công dân Việt Nam thuộc nhóm đối tượng được sử dụng đất. Như vậy,
họ có quyền và nghĩa vụ tương đương với người đang sinh sống tại Việt Nam. Người
giữ quốc tịch Việt Nam có thể đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
và quyền sở hữu nhà ở sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký biến động tại cơ quan
nhà nước có thẩm quyền.
Người gốc Việt không còn quốc tịch Việt Nam
Người gốc Việt không
còn quốc tịch Việt Nam vẫn được hưởng quyền thừa kế tài sản, theo Bộ luật Dân sự
2015. Họ có thể nhận thừa kế tiền mặt, cổ phần và bất động sản. Tuy nhiên, quyền
sở hữu trực tiếp nhà đất sẽ bị giới hạn. Nếu tất cả thừa kế là người nước ngoài
hoặc người gốc Việt không thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam, họ
không được cấp Giấy chứng nhận mà chỉ nhận giá trị tương ứng của tài sản.
Luật Đất đai 2024 mở rộng một số quyền: theo Khoản 1 Điều 44, người gốc Việt được
phép nhập cảnh vào Việt Nam có thể sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất
trong các dự án phát triển nhà ở. Trong trường hợp này, họ được đứng tên trên
Giấy chứng nhận, còn nếu không đủ điều kiện, họ chỉ được nhận giá trị phần di sản
thừa kế.
Thủ tục thừa kế nhà đất cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài
Người Việt Nam định cư ở
nước ngoài muốn thừa kế nhà đất cần tuân thủ quy trình pháp lý chặt chẽ. Theo
Luật Công chứng 2024 (có hiệu lực từ 01/7/2025), thủ tục “kê khai di sản” được
thay bằng “phân chia di sản”. Người thừa kế phải lập và công chứng văn bản phân
chia di sản, đây là cơ sở để thực hiện các thủ tục tiếp theo.
Hồ sơ công chứng phân chia di sản
Theo khoản 2 Điều 59 Luật
Công chứng 2024, hồ sơ công chứng phải bao gồm:
- Giấy chứng tử hoặc giấy tờ chứng minh người để lại
di sản đã qua đời;
- Di chúc (nếu thừa kế theo di chúc) hoặc giấy tờ
chứng minh quan hệ huyết thống, gia đình (nếu thừa kế theo pháp luật);
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu
nhà ở và các tài sản khác đã đăng ký đứng tên người đã mất.
Công chứng viên kiểm
tra tính hợp pháp của hồ sơ, đảm bảo việc phân chia di sản đúng quy định. Tổ chức
hành nghề công chứng phải niêm yết công khai hồ sơ trước khi tiến hành công chứng
chính thức.
Thủ tục đăng ký biến động cho người giữ quốc tịch Việt Nam
Sau khi văn bản phân
chia di sản được công chứng, người giữ quốc tịch Việt Nam tiến hành đăng ký biến
động đất đai tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện. Hồ sơ gồm đơn
đăng ký biến động, văn bản phân chia di sản, bản gốc Giấy chứng nhận và các giấy
tờ liên quan. Trường hợp không thể trực tiếp về Việt Nam, người thừa kế có thể ủy
quyền cho người khác thực hiện thủ tục, giấy ủy quyền phải chứng thực tại cơ
quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài.
Thủ tục nhận di sản thừa kế tại Việt Nam
Thủ tục nhận giá trị di sản đối với người gốc Việt không còn quốc tịch
Người gốc Việt không
còn quốc tịch và không đủ điều kiện sở hữu nhà ở tại Việt Nam có thể nhận giá
trị di sản bằng các phương thức:
- Chuyển nhượng cho người đủ điều kiện;
- Tặng cho người thừa kế đủ điều kiện;
- Thỏa thuận với các đồng thừa kế nhận nhà đất và thanh toán lại phần giá trị cho mình.
Xử lý tranh chấp thừa kế nhà đất
Khi xảy ra tranh chấp,
các bên có quyền khởi kiện trực tiếp tại Tòa án nhân dân theo Điều 39 Bộ luật Tố
tụng Dân sự 2015 mà không cần hòa giải tại UBND cấp xã. Hồ sơ khởi kiện gồm:
đơn khởi kiện, bản sao Giấy chứng nhận, biên bản hòa giải (nếu có), giấy tờ chứng
minh quan hệ thừa kế, giấy chứng tử và các tài liệu liên quan.
Án lệ số 68/2023/AL nêu rõ người Việt định cư ở nước ngoài có thể nhận nhà ở
làm di sản nếu đủ điều kiện sở hữu theo Luật Nhà ở 2014. Tòa án sẽ xem xét tư
cách pháp lý và quyền sở hữu của họ.
Câu hỏi thường gặp
Có phải nộp thuế khi
nhận thừa kế nhà đất?
Có. Thu nhập từ thừa kế
giữa những người không thuộc hàng thừa kế thứ nhất, thứ hai, thứ ba chịu thuế
10% trên phần vượt 10 triệu đồng. Một số trường hợp miễn thuế: thừa kế giữa vợ
chồng, cha mẹ và con cái, ông bà với cháu, anh chị em ruột. Lệ phí trước bạ
0,5% giá trị nhà đất theo khung giá nhà nước.
Thời gian hoàn tất
thủ tục thừa kế?
Niêm yết hồ sơ công chứng:
15 ngày; đăng ký biến động tại Văn phòng đăng ký đất đai: không quá 10 ngày làm
việc. Thời gian thực tế có thể lâu hơn tùy hồ sơ và xác minh.
Giấy tờ nước ngoài cần
hợp pháp hóa như thế nào?
Hộ chiếu, thẻ căn cước,
giấy xác nhận hôn nhân phải được hợp pháp hóa lãnh sự tại cơ quan đại diện Việt
Nam ở nước ngoài và dịch thuật công chứng sang tiếng Việt.
Người gốc Việt không còn quốc tịch có được thừa kế đất nông nghiệp?
Không. Họ chỉ nhận giá
trị tương ứng của phần di sản đất nông nghiệp thông qua chuyển nhượng hoặc thỏa
thuận với người đủ điều kiện.
Di sản có bao gồm nợ
của người đã mất không?
Có. Người thừa kế phải
trả nợ trong phạm vi giá trị tài sản được thừa kế theo Điều 615 Bộ luật Dân sự
2015.
Phạm vi ủy quyền thực
hiện thủ tục tại Việt Nam?
Có thể bao gồm: lập văn
bản phân chia di sản, nộp hồ sơ đăng ký biến động, ký hợp đồng chuyển nhượng/tặng
cho, nhận tiền giao dịch. Nội dung ủy quyền nên được luật sư soạn thảo chi tiết
để đảm bảo pháp lý.
Điều kiện nhập cảnh
để sở hữu nhà ở của người gốc Việt là gì?
Người gốc Việt chỉ cần
được nhập cảnh hợp pháp (hộ chiếu còn hạn, thị thực, giấy miễn thị thực) để sở
hữu nhà ở thông qua mua, tặng cho, thừa kế trong các dự án nhà ở thương mại.
Chuyển tiền bán nhà
đất ra nước ngoài thế nào?
Sau khi hoàn tất giao dịch và nghĩa vụ thuế, người gốc Việt có thể chuyển tiền qua ngân hàng thương mại được phép hoạt động ngoại hối, kèm theo hợp đồng công chứng, giấy tờ thuế và chứng minh nguồn tiền hợp pháp.
Dịch vụ tư vấn thừa kế nhà đất cho người Việt định cư ở nước ngoài
Chuyên tư vấn luật cung
cấp dịch vụ tư vấn toàn diện, bao gồm:
- Xác định quyền và nghĩa vụ pháp lý của từng trường
hợp;
- Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ, hợp pháp hóa lãnh sự;
- Thực hiện ủy quyền công chứng, đăng ký biến động;
- Đại diện giải quyết tranh chấp thừa kế;
- Hỗ trợ chuyển nhượng bất động sản và chuyển tiền
ra nước ngoài;
- Cập nhật tiến độ thủ tục và tư vấn các bước tiếp
theo.
 |
| Luật sư tư vấn khai nhận di sản thừa kế |
Người Việt định cư ở nước ngoài hoàn toàn có quyền thừa kế nhà đất tại Việt Nam, nhưng cách thực hiện khác nhau tùy theo quốc tịch. Để đảm bảo quyền lợi, khách hàng nên nắm rõ quy định pháp luật. Chuyên tư vấn luật cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách giải quyết các vấn đề pháp lý thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
Nguồn: Người
Việt Nam định cư ở nước ngoài có được hưởng thừa kế nhà đất tại Việt Nam?
>>> Xem
thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét