Việc khởi kiện hủy hợp đồng mua bán đất được lập bằng vi bằng là một trong những thủ tục pháp lý quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người bị xâm phạm trong giao dịch đất đai. Khi hợp đồng mua bán đất không được lập đúng thủ tục, hoặc phát sinh tranh chấp giữa các bên, người có quyền lợi liên quan hoàn toàn có thể tiến hành thủ tục khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền nhằm yêu cầu hủy bỏ hợp đồng đó. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp toàn bộ thông tin cần thiết về quy trình, thủ tục, cũng như các lưu ý quan trọng khi tiến hành khởi kiện hủy hợp đồng mua bán đất đã lập vi bằng.
![]() |
Khởi kiện hợp đồng mua bán đất lập vi bằng thế nào? |
Thời hiệu khởi kiện hủy hợp đồng mua bán đất lập vi bằng
Theo
quy định của Điều 429 Bộ luật Dân sự năm 2015, thời hạn để khởi kiện yêu cầu
Tòa án giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng dân sự, trong đó có hợp đồng
mua bán đất, là 03 năm kể từ ngày người có quyền biết hoặc phải biết quyền và lợi
ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Do vậy, đối với hợp đồng mua bán đất đã lập
vi bằng, người khởi kiện cần đặc biệt lưu ý về giới hạn thời gian này để không
mất quyền khởi kiện.
Ngoài
ra, cần chú ý đến các trường hợp được miễn trừ hoặc kéo dài thời hiệu khởi kiện
theo quy định tại Điều 156 và Điều 257 Bộ luật Dân sự 2015, nhằm đảm bảo quyền
lợi được bảo vệ một cách đầy đủ.
Thẩm quyền giải quyết và quy trình khởi kiện hủy hợp đồng mua bán đất lập vi bằng
Thẩm quyền của Tòa án
Tranh
chấp về hợp đồng mua bán đất được xác định là tranh chấp về giao dịch dân sự
theo khoản 3 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Do đó, Tòa án có thẩm quyền
giải quyết tranh chấp này là Tòa án nhân dân cấp quận, huyện nơi bị đơn cư trú,
làm việc hoặc có trụ sở đối với trường hợp bị đơn là tổ chức, cơ quan (theo điểm
a khoản 1 Điều 39 BLTTDS 2015).
Trường
hợp bị đơn không rõ nơi cư trú hoặc không có nơi làm việc ổn định tại Việt Nam,
nguyên đơn có thể lựa chọn Tòa án tại nơi cư trú, làm việc, hoặc nơi có tài sản
của bị đơn để khởi kiện theo Điều 40 BLTTDS 2015. Đồng thời, trong các tranh chấp
phát sinh từ hợp đồng, nguyên đơn cũng có thể lựa chọn Tòa án tại nơi hợp đồng
được thực hiện.
Hồ sơ khởi kiện và thành phần giấy tờ cần chuẩn bị
Người
khởi kiện cần chuẩn bị đơn khởi kiện theo mẫu số 23-DS được ban hành kèm theo
Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, cùng các giấy
tờ chứng minh sau:
- Giấy tờ tùy
thân như CMND/CCCD hoặc hộ chiếu;
- Hợp đồng mua
bán đất đã được lập vi bằng;
- Các biên bản,
chứng từ, văn bản có liên quan đến giao dịch và hợp đồng;
- Các tài liệu,
chứng cứ khác chứng minh quyền lợi hợp pháp bị xâm phạm.
Trường
hợp không thể cung cấp đầy đủ tài liệu ban đầu, người khởi kiện phải nộp các
tài liệu hiện có và bổ sung trong quá trình giải quyết vụ án theo yêu cầu của
Tòa án.
Quy trình tiếp nhận và giải quyết vụ kiện
Sau
khi tiếp nhận đơn khởi kiện hợp lệ, Tòa án có 08 ngày làm việc để xem xét hồ
sơ. Nguyên đơn sẽ nhận được giấy mời nộp tiền tạm ứng án phí trong vòng 07 ngày
kể từ ngày nhận thông báo. Việc thụ lý vụ án chỉ được thực hiện khi người khởi
kiện nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Tòa
án sẽ tiến hành thủ tục hòa giải, sau đó chuẩn bị xét xử trong thời hạn 04
tháng. Nếu vụ án phức tạp, thời hạn này có thể được kéo dài tối đa đến 06
tháng. Giai đoạn chuẩn bị xét xử có thể kéo dài hơn do cần thu thập chứng cứ,
xác định tình trạng thửa đất, cũng như có thể thực hiện các thủ tục giám định
pháp lý.
Phiên
tòa sơ thẩm sẽ được mở trong vòng 01 tháng kể từ ngày Tòa án ra quyết định đưa
vụ án ra xét xử. Tổng thời gian giải quyết vụ án sơ thẩm có thể dao động từ 05
đến 07 tháng hoặc lâu hơn tùy mức độ phức tạp của tranh chấp.
![]() |
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp |
Các căn cứ pháp lý để yêu cầu hủy hợp đồng mua bán đất lập vi bằng
Điều
423 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định ba căn cứ chính để hủy hợp đồng, bao gồm:
· Vi
phạm các điều kiện hủy bỏ hợp đồng đã được các bên thỏa thuận;
· Vi
phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng;
· Các
trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Tuy
nhiên, theo điểm a khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024, hợp đồng mua bán đất phải
được công chứng hoặc chứng thực để có hiệu lực pháp lý. Do đó, hợp đồng mua bán
đất lập vi bằng, không được công chứng chứng thực, về nguyên tắc sẽ không có hiệu
lực ngay từ đầu.
Điều
này dẫn đến một vấn đề quan trọng khi khởi kiện: thay vì yêu cầu Tòa án hủy hợp
đồng, người khởi kiện có thể yêu cầu tuyên hợp đồng vô hiệu do vi phạm hình thức
theo khoản 2 Điều 117 và khoản 2 Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015. Ngoài ra, hợp đồng
có thể bị tuyên vô hiệu dựa trên các căn cứ khác như giao dịch giả tạo, bị lừa
dối, cưỡng ép, vi phạm điều cấm hoặc trái đạo đức xã hội tùy từng trường hợp cụ
thể.
Vấn đề hoàn trả và bồi thường khi hợp đồng bị tuyên vô hiệu
Khi
hợp đồng mua bán đất bị Tòa án tuyên vô hiệu, theo nguyên tắc các bên phải hoàn
trả lại cho nhau những gì đã nhận để khôi phục tình trạng ban đầu. Nếu giá trị
đất tăng lên so với số tiền đã thanh toán ban đầu, theo quy định tại Nghị quyết
số 02/2004/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, Tòa án có thể yêu cầu
bên chuyển nhượng bồi thường khoản chênh lệch giá trị quyền sử dụng đất tại thời
điểm xét xử sơ thẩm.
Cụ
thể, thiệt hại do vi phạm hợp đồng có thể bao gồm khoản tiền chênh lệch giá trị
quyền sử dụng đất theo giá thị trường hiện hành hoặc các thiệt hại khác phát
sinh theo Điều 379 Bộ luật Dân sự.
Hỗ trợ pháp lý từ Luật sư trong thủ tục khởi kiện tranh chấp hợp đồng mua bán đất qua vi bằng
Do
tính chất phức tạp và mức độ quan trọng của các tranh chấp về đất đai, người bị
xâm phạm quyền lợi nên tìm đến sự tư vấn và hỗ trợ của luật sư chuyên môn về
nhà đất để đảm bảo các quyền lợi của mình được bảo vệ tối ưu nhất.
Luật
sư sẽ hỗ trợ trong các công việc:
- Tư vấn
phương án và chiến lược giải quyết tranh chấp hiệu quả;
- Thu thập,
đánh giá chứng cứ, tài liệu liên quan;
- Soạn thảo
đơn khởi kiện chính xác, đầy đủ;
- Đại diện nộp
đơn tại Tòa án và tham gia các buổi hòa giải, phiên tòa;
- Soạn thảo
đơn kháng cáo và tham gia phiên tòa phúc thẩm;
- Hỗ trợ thủ tục
thi hành án sau khi có bản án, quyết định có hiệu lực.
![]() |
Luật sư tư vấn khởi kiện hủy hợp đồng mua bán đất |
Như
vậy, việc khởi kiện hủy hợp đồng mua bán đất được lập vi bằng đòi hỏi phải xem
xét kỹ lưỡng căn cứ pháp lý, đặc biệt là về mặt hình thức của hợp đồng. Trường
hợp hợp đồng không được công chứng chứng thực thì thường sẽ được yêu cầu tuyên
vô hiệu thay vì hủy bỏ. Thủ tục khởi kiện cần tuân thủ các quy định về thời hiệu,
thẩm quyền và hồ sơ đầy đủ theo pháp luật hiện hành. Chuyên tư vấn luật cam kết
cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp
Quý khách hàng giải quyết mọi vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và
đúng quy định. Quý khách hàng vui lòng liên hệ ngay hotline 1900636387 để được
tư vấn miễn phí và hỗ trợ chi tiết.
Nguồn: Khởi kiện hủy hợp đồng mua bán đất đã lập vi bằng – Thủ tục
>>> Xem thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét