THỦ TỤC NHẬN TIỀN BỒI THƯỜNG KHI NGƯỜI GÂY THIỆT HẠI ĐANG CHẤP HÀNH ÁN TÙ

Sau khi bản án hình sự có hiệu lực, nhiều bị hại băn khoăn về việc nhận tiền bồi thường khi người gây thiệt hại (bị cáo) đang thi hành án phạt tù. Thực tế, mặc dù bản án đã xác định rõ nghĩa vụ bồi thường thiệt hại, song quá trình thi hành án dân sự trong các vụ án hình sự thường kéo dài và gặp không ít trở ngại. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy trình, hồ sơ, thẩm quyền, cũng như các lưu ý cần thiết để nhận được khoản bồi thường theo đúng quy định của pháp luật.

 

Thủ tục nhận bồi thường khi bị cáo thi hành án

Nộp đơn yêu cầu thi hành án dân sự – Bước đầu tiên để nhận bồi thường

Ngay khi bản án hình sự có hiệu lực, người được thi hành án có quyền nộp đơn yêu cầu thi hành án phần dân sự, theo quy định tại Điều 31 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014).

Trong đơn cần ghi rõ các thông tin:

• Họ tên, địa chỉ của người yêu cầu thi hành án;
• Cơ quan thi hành án dân sự được yêu cầu;
• Thông tin của người được thi hành án và người phải thi hành án;
• Nội dung cụ thể của yêu cầu thi hành;
• Thông tin về tài sản hoặc điều kiện thi hành án (nếu có);
• Ngày, tháng, năm lập đơn cùng chữ ký của người yêu cầu hoặc đại diện hợp pháp của pháp nhân có liên quan.

Ngoài ra, người nộp đơn cần gửi kèm bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật. Việc nộp đơn có thể thực hiện trực tiếp hoặc thông qua người đại diện theo ủy quyền hợp pháp.

Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết yêu cầu thi hành án

Theo Điều 35 Luật Thi hành án dân sự, cơ quan thi hành án dân sự có cùng cấp xét xử sơ thẩm với Tòa án ra bản án sẽ có thẩm quyền tiếp nhận và tổ chức thi hành phần dân sự trong bản án hình sự. Điều này giúp đảm bảo sự thống nhất và thuận tiện trong việc xử lý hồ sơ, đồng thời rút ngắn thời gian giải quyết cho người được thi hành án.

Quy trình thi hành án dân sự khi người phải thi hành đang ở tù

Trong trường hợp người phải thi hành án đang chấp hành án phạt tù, quá trình thi hành phần dân sự vẫn được thực hiện theo trình tự pháp luật. Quy trình này gồm các bước:

Ban hành quyết định thi hành án

Thủ trưởng cơ quan thi hành án có thẩm quyền ra quyết định thi hành án trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu hợp lệ. Sau đó, quyết định này sẽ được thông báo đến các bên liên quan và Viện kiểm sát cùng cấp để giám sát quá trình thực hiện.

Xác minh điều kiện thi hành án

Sau khi hết thời hạn tự nguyện thi hành án, cơ quan thi hành án sẽ tiến hành xác minh điều kiện thi hành án của bị cáo theo Điều 44 Luật Thi hành án dân sự.

Việc xác minh được thực hiện định kỳ:

• Ít nhất 06 tháng một lần nếu người phải thi hành án chưa có điều kiện thi hành;
• Nếu người phải thi hành án đang ở tù với thời gian còn lại từ 02 năm trở lên, hoặc chưa xác định được nơi cư trú, thì việc xác minh được tiến hành 01 năm một lần;
• Sau hai lần xác minh liên tiếp mà vẫn chưa đủ điều kiện thi hành, cơ quan thi hành án phải thông báo bằng văn bản cho người được thi hành án và chỉ thực hiện xác minh lại khi có thông tin mới.

Áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án

Khi bị cáo có tài sản nhưng cố tình không thi hành, cơ quan thi hành án sẽ áp dụng các biện pháp cưỡng chế theo quy định tại Điều 71 và Điều 76 Luật Thi hành án dân sự, bao gồm:

• Khấu trừ tiền trong tài khoản ngân hàng;
• Kê biên và phát mãi tài sản;
• Trừ vào thu nhập hoặc tài sản có giá trị tương đương.

Quy trình kê biên và xử lý tài sản bao gồm:

• Ra quyết định kê biên tài sản của người phải thi hành án;
• Tiến hành định giá tài sản theo đúng trình tự pháp luật;
• Giao tài sản cho người được thi hành án hoặc tổ chức bán đấu giá để thanh toán nghĩa vụ.

 

Các bước yêu cầu thi hành án phần dân sự 

Thủ tục nhận tiền bồi thường thi hành án

Sau khi thu được tiền từ người phải thi hành án, Chấp hành viên sẽ thực hiện thanh toán cho người được thi hành án theo Điều 47 Luật Thi hành án dân sự và hướng dẫn tại Điều 49 Nghị định 62/2015/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 152/2024/NĐ-CP, cùng Điều 18 Thông tư 04/2023/TT-BTP.

Người được thi hành án có thể lựa chọn một trong các hình thức nhận tiền sau:

• Nhận trực tiếp tại cơ quan thi hành án dân sự;
• Ủy quyền cho người khác nhận thay;
• Đề nghị chuyển khoản hoặc gửi qua bưu điện (có đơn đề nghị ghi rõ thông tin người nhận, số tài khoản, địa chỉ và ngân hàng).

Thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự trong vụ án hình sự

Theo Điều 30 Luật Thi hành án dân sự, thời hiệu yêu cầu thi hành án là 05 năm kể từ ngày bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật.

Nếu quá thời hạn này mà người được thi hành án không nộp đơn, cơ quan thi hành án có quyền từ chối tiếp nhận yêu cầu, trừ trường hợp có lý do chính đáng do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan, thì thời gian bị gián đoạn sẽ không tính vào thời hiệu.

Giải đáp một số câu hỏi thường gặp

Người bị hại có thể yêu cầu thi hành án ngay khi bị cáo bị kết án không?

Có. Ngay sau khi bản án có hiệu lực, người bị hại được quyền nộp đơn yêu cầu thi hành án phần dân sự. Việc bị cáo đang ở tù không làm mất hiệu lực nghĩa vụ bồi thường.

Có thể kê biên tài sản chung của vợ chồng bị cáo không?

Có, nhưng chỉ trong phạm vi phần tài sản thuộc sở hữu của bị cáo theo Điều 74 Luật Thi hành án dân sự. Nếu không thể tách riêng, cơ quan thi hành án có thể kê biên toàn bộ tài sản chung, sau đó hoàn trả phần còn lại cho người đồng sở hữu.

Không biết bị cáo có tài sản thì có được yêu cầu thi hành án không?

Có. Việc xác minh điều kiện thi hành án là nghĩa vụ của cơ quan thi hành án, tuy nhiên, người yêu cầu nên chủ động cung cấp thông tin nếu có để hỗ trợ quá trình này.

Bị cáo được đặc xá có còn phải bồi thường không?

Có. Đặc xá chỉ miễn phần hình phạt tù, không miễn nghĩa vụ dân sự. Sau khi được đặc xá, bị cáo vẫn phải thi hành phần bồi thường theo bản án.

Có thể nhận tiền bồi thường từ người thân của bị cáo không?

Có. Theo Điều 6 Luật Thi hành án dân sự, các bên có thể thỏa thuận tự nguyện thi hành án. Người thân của bị cáo có thể nộp tiền thay, nhưng việc nộp và nhận tiền phải được lập biên bản, xác nhận tại cơ quan thi hành án dân sự.

Dịch vụ hỗ trợ thi hành án và nhận bồi thường

Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch vụ pháp lý toàn diện, bao gồm:

• Tư vấn quyền yêu cầu thi hành án phần dân sự trong bản án hình sự;
• Soạn thảo và nộp hồ sơ yêu cầu thi hành án;
• Theo dõi, giám sát quá trình xác minh điều kiện thi hành án;
• Hỗ trợ ngăn chặn việc tẩu tán tài sản;
• Đại diện làm việc với Chấp hành viên và các cơ quan có thẩm quyền.

Luật sư hỗ trợ nhận tiền bồi thường án tù

Tóm lại, để nhận được tiền bồi thường khi người gây thiệt hại đang chấp hành án tù, người bị hại cần chủ động nộp đơn yêu cầu, nắm vững quy trình và phối hợp chặt chẽ với cơ quan thi hành án. Việc thực hiện đúng quy định sẽ giúp quá trình bồi thường diễn ra minh bạch, đúng pháp luật và bảo vệ tốt nhất quyền lợi hợp pháp của người bị hại. Chuyên tư vấn luật cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, hỗ trợ Quý khách hàng giải quyết các vấn đề thi hành án một cách hợp pháp, an toàn và thuận lợi. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn: Cách nhận tiền bồi thường khi bị cáo đã đi tù: Hướng dẫn

>>> Xem thêm:

• Không có đủ tài sản thi hành án dân sự thì xử lý thế nào?
• Đơn bãi nại trong vụ án hình sự