Trong quá trình sử dụng đất, đặc biệt là tại các khu vực dân cư đông đúc hoặc đất nông nghiệp có lịch sử khai phá lâu dài, tranh chấp ranh giới giữa các thửa đất liền kề là một vấn đề thường xuyên phát sinh và gây ra nhiều hệ lụy pháp lý. Việc xác định ranh giới đất không chỉ liên quan đến quyền lợi kinh tế mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ láng giềng, cộng đồng. Do đó, việc hiểu rõ quy trình giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề theo đúng quy định pháp luật là vô cùng cần thiết nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về các bước cần thực hiện khi có tranh chấp ranh giới đất, bao gồm thủ tục hòa giải tại cấp xã, các phương án giải quyết tại cơ quan hành chính hoặc Tòa án, chi phí dự kiến và thời gian xử lý theo quy định mới nhất của pháp luật.
![]() |
Hướng giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề |
Tổng quan về tranh chấp ranh giới đất liền kề
Tranh chấp ranh giới đất
liền kề là loại tranh chấp phát sinh khi các chủ thể có quyền sử dụng đất liền
kề không thống nhất về vị trí, diện tích hoặc mốc giới phân định giữa các thửa
đất. Đây là dạng tranh chấp phổ biến, thường xảy ra do:
- Không có mốc giới rõ ràng trên thực địa.
- Sự khác biệt giữa bản đồ địa chính và hiện trạng
sử dụng đất.
- Việc chuyển nhượng, thừa kế, chia tách đất không
có sự đo đạc cụ thể, chính xác.
- Lấn chiếm hoặc sử dụng sai phần đất giáp ranh
trong thời gian dài.
Pháp luật hiện hành quy
định trình tự, thủ tục xử lý loại tranh chấp này với mục tiêu vừa đảm bảo quyền
lợi cho các bên, vừa duy trì trật tự trong quản lý đất đai và đời sống dân cư.
Các bước giải quyết tranh chấp ranh giới đất theo quy định pháp luật
Bắt buộc hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp
Theo quy định tại khoản
2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP và Điều 235 Luật Đất đai 2024, tranh chấp
liên quan đến quyền sử dụng đất – bao gồm tranh chấp ranh giới đất liền kề – bắt
buộc phải được tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã trước khi khởi kiện ra Tòa án
hoặc yêu cầu cơ quan hành chính giải quyết.
Quy trình hòa giải tại
UBND cấp xã bao gồm:
- Tiếp nhận đơn yêu cầu hòa giải từ một hoặc cả hai
bên.
- Thành lập tổ hòa giải gồm cán bộ địa chính, đại
diện các đoàn thể xã và những người có uy tín trong cộng đồng.
- Tổ chức buổi hòa giải: Có thể bao gồm việc mời
cán bộ chuyên môn đo đạc thực địa, xác định mốc giới tranh chấp. Việc đo đạc
phải được tiến hành công khai, minh bạch với sự chứng kiến của các bên
liên quan.
- Lập biên bản hòa giải: Biên bản phải ghi rõ ý kiến
của các bên, kết quả hòa giải (thành hay không thành), có chữ ký của các
bên tham gia và xác nhận của UBND xã. Đây là tài liệu bắt buộc nếu muốn khởi
kiện ra Tòa án.
Biên bản hòa giải là một
trong những căn cứ pháp lý đầu tiên để xác lập quan điểm và hướng xử lý tiếp
theo.
Lựa chọn cơ quan có thẩm quyền giải quyết tiếp theo
Nếu việc hòa giải tại
UBND cấp xã không đạt kết quả, tùy vào từng trường hợp cụ thể, các bên có thể:
Nộp đơn yêu cầu giải
quyết tại UBND cấp có thẩm quyền
Áp dụng khi tranh chấp
liên quan đến đất chưa được cấp sổ đỏ hoặc chưa có một trong các loại giấy tờ
chứng minh quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137 Luật Đất đai 2024.
- Chủ tịch UBND cấp huyện: xử lý tranh chấp giữa hộ
gia đình, cá nhân với nhau.
- Chủ tịch UBND cấp tỉnh: xử lý tranh chấp giữa tổ
chức, doanh nghiệp với cá nhân, hộ gia đình.
Khởi kiện vụ án dân sự
tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền
Bắt buộc trong trường hợp
đất tranh chấp đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) hoặc có các giấy
tờ hợp pháp khác theo quy định pháp luật.
Chi phí phát sinh khi giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề
Chi phí giải quyết
tranh chấp đất đai phụ thuộc vào hình thức xử lý (hành chính hay tư pháp), mức
độ phức tạp của tranh chấp và các hoạt động chuyên môn cần thực hiện như đo đạc,
thẩm định, giám định…
Chi phí tại UBND cấp xã
- Không phải nộp lệ phí hành chính.
- Chi phí đo đạc, xác định ranh giới: do bên yêu cầu
hoặc cả hai bên tranh chấp chịu, tùy theo thỏa thuận. Mức phí sẽ khác nhau
theo diện tích, địa hình và mức độ tranh chấp.
Chi phí tại UBND cấp huyện hoặc tỉnh
- Chi phí đo đạc lại hiện trạng, trích lục bản đồ địa
chính nếu chưa có.
- Chi phí xác minh hồ sơ, điều tra nguồn gốc sử dụng
đất, lấy lời khai nhân chứng, thẩm định thực địa (nếu cần).
- Lệ phí hành chính: có thể được quy định cụ thể
theo từng địa phương.
Chi phí tại Tòa án
- Án phí dân sự sơ thẩm:
- Không có giá ngạch: 300.000 đồng
(nếu chỉ yêu cầu xác định ranh giới, không đòi lại đất hay bồi thường).
- Có giá ngạch: tính theo % giá
trị tài sản tranh chấp.
- Chi phí khác:
- Chi phí đo đạc, định giá đất.
- Phí giám định (chữ ký, giấy tờ,
hiện trạng đất).
- Phí công chứng, trích lục hồ
sơ.
- Phí thi hành án nếu có bản án
có hiệu lực mà bên thua kiện không tự nguyện thi hành.
![]() |
Chi phí dự kiến phát sinh khi giải quyết tranh chấp |
Thời hạn giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề
Tại UBND cấp xã:
- Không quá 30 ngày kể từ ngày tiếp nhận yêu cầu
hòa giải.
Tại UBND cấp huyện/tỉnh:
- Cấp huyện: Tối đa 45 ngày từ ngày thụ lý.
- Cấp tỉnh: Tối đa 60 ngày từ ngày thụ lý.
- Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường: Tối đa 90
ngày từ ngày thụ lý.
Tại Tòa án nhân dân:
- Giai đoạn sơ thẩm: từ 4 đến 6 tháng theo Điều 203
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
- Phúc thẩm: từ 2 đến 3 tháng theo Điều 286 Bộ luật
Tố tụng Dân sự 2015.
Lưu ý: Trong thực tế,
các vụ tranh chấp có thể kéo dài hơn nếu có nhiều tình tiết phức tạp hoặc bên
đương sự có hành vi gây cản trở quá trình giải quyết.
Căn cứ pháp lý để giải quyết tranh chấp
Khi giải quyết tranh chấp,
cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét các yếu tố sau:
Nguồn gốc quyền sử dụng
đất
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
- Giấy tờ chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho hợp
pháp.
- Văn bản xác nhận quá trình giao đất, sử dụng đất ổn
định, lâu dài.
- Bản đồ địa chính, sổ mục kê qua các thời kỳ.
Quá trình sử dụng đất
- Biên lai thuế sử dụng đất, hóa đơn điện, nước.
- Giấy xác nhận của chính quyền hoặc người dân địa
phương về việc sử dụng đất ổn định, không tranh chấp.
Hiện trạng ranh giới,
tài sản trên đất
- Bản vẽ hiện trạng, sơ đồ thửa đất.
- Mốc giới thực tế.
- Kết quả đo đạc chuyên môn.
Dịch vụ pháp lý hỗ trợ giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề tại Chuyên tư vấn luật
Với kinh nghiệm dày dặn
trong lĩnh vực pháp luật đất đai, Chuyên tư vấn luật cam kết
cung cấp các dịch vụ
pháp lý chất lượng cao, bao gồm:
Tư vấn pháp luật chuyên
sâu
- Phân tích hồ sơ, đánh giá rủi
ro, đề xuất phương án xử lý tối ưu.
- Tư vấn toàn bộ quy trình pháp
lý từ hòa giải đến khởi kiện.
Hỗ trợ trong giai đoạn
hòa giải tại UBND xã
- Soạn thảo đơn từ, biên bản,
tài liệu cần thiết.
- Cử luật sư tham gia hoặc đại
diện làm việc với UBND xã.
Đại diện giải quyết
tranh chấp tại cơ quan hành chính hoặc Tòa án
- Soạn thảo hồ sơ, đơn khởi kiện, bản trình bày
quan điểm.
- Thu thập, củng cố chứng cứ, tham gia tranh tụng để
bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
- Hỗ trợ thi hành bản án sau khi có phán quyết.
![]() |
Luật sư tư vấn về đất đai |
Giải quyết tranh chấp
ranh giới đất liền kề là một quá trình phức tạp, đòi hỏi người dân phải am hiểu
quy định pháp luật và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ, tài liệu. Việc tuân thủ
đúng quy trình hòa giải, xác định đúng thẩm quyền và lựa chọn phương án xử lý
phù hợp không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của bản thân mà còn góp phần ổn định trật
tự xã hội. Chuyên tư vấn luật cam kết cung cấp dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp,
nhanh chóng và hiệu quả, đồng hành cùng Quý khách hàng trong việc giải quyết
các vấn đề liên quan đến đất đai một cách thuận lợi, đúng quy định. Vui lòng
liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn pháp luật hoàn toàn miễn phí.
Nguồn: Giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề: Hướng dẫn từ A-Z
>>> Xem thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét