Trong quá trình giải quyết các vụ án dân sự, có không ít trường hợp đương sự – tức là những cá nhân trực tiếp tham gia vụ án – không may qua đời. Bài viết dưới đây sẽ trình bày một cách toàn diện, chi tiết nhất về quy trình và các hướng xử lý pháp lý khi người thân là đương sự trong vụ án dân sự qua đời, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về những bước cần thực hiện, các quyền và nghĩa vụ phát sinh, cũng như những điểm lưu ý quan trọng trong từng trường hợp cụ thể.
Vụ Án Dân Sự Có Bị Đình Chỉ Khi Đương Sự Qua Đời?
Thực tế cho thấy, sự ra
đi đột ngột của một đương sự khi vụ án dân sự đang trong quá trình giải quyết
không phải là hiếm gặp. Tuy nhiên, việc đương sự qua đời không đồng nghĩa với
việc vụ án dân sự đó sẽ bị đình chỉ ngay lập tức. Theo quy định tại điểm a khoản
1 Điều 214 BLTTDS 2015, Tòa án sẽ tiến hành ra quyết định tạm đình chỉ việc giải
quyết vụ án để tạo điều kiện xác định người có quyền kế thừa các quyền và nghĩa
vụ tố tụng của người đã mất. Người kế thừa này sẽ được xác nhận tham gia tiếp tục
tố tụng theo quy định tại khoản 1 Điều 74 BLTTDS 2015.
Chỉ khi không có ai đủ
điều kiện hoặc không có người thừa kế nhận kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của
nguyên đơn hoặc bị đơn (không tính người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan) thì
lúc đó, Tòa án mới ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án theo điểm a khoản 1
Điều 217 BLTTDS 2015.
Những Bước Cần Thực Hiện Khi Người Thân Là Đương Sự Qua Đời Trong Vụ Án Dân Sự
Thông Báo Cho Tòa Án
Ngay khi nhận được
thông tin về việc người thân là đương sự đã qua đời, việc đầu tiên cần làm là
thông báo chính thức cho Tòa án đang thụ lý vụ án. Thông báo này có thể được thực
hiện bằng cách nộp giấy tờ chứng minh như giấy chứng tử hoặc các tài liệu tương
đương. Thông báo này chính là căn cứ để Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ giải
quyết vụ án nhằm xác định người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng.
Người thân có thể nộp
giấy tờ chứng cứ trực tiếp tại bộ phận văn phòng Tòa án hoặc gửi qua đường bưu
điện với biên nhận. Tòa án sau khi nhận được sẽ tiến hành ban hành quyết định tạm
đình chỉ để tiến hành thủ tục xác minh và xử lý theo quy định.
Xác Định Người Kế Thừa Quyền Và Nghĩa Vụ Tố Tụng
Việc xác định người kế
thừa là một bước vô cùng quan trọng, được quy định dựa trên Bộ luật Dân sự
2015, trong đó quyền và nghĩa vụ tài sản của người đã chết sẽ được chuyển giao
cho người thừa kế theo Điều 615 BLDS 2015.
- Nếu có di chúc hợp pháp, người thừa kế theo di
chúc sẽ nhận quyền và nghĩa vụ tố tụng liên quan.
- Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc
không hợp pháp, người thừa kế theo pháp luật sẽ được xác định theo thứ tự
ưu tiên thừa kế quy định trong pháp luật.
- Đáng chú ý, những quyền và nghĩa vụ gắn liền với
nhân thân không thể chuyển giao (như quyền yêu cầu ly hôn) thì sẽ chấm dứt
khi người đó qua đời.
Sau khi xác định được
người kế thừa, người này phải chuẩn bị hồ sơ chứng minh tư cách kế thừa (giấy tờ
tùy thân, giấy khai sinh, giấy chứng tử, bản sao di chúc hoặc văn bản khai nhận
di sản...) để nộp cho Tòa án. Tòa án căn cứ vào hồ sơ này sẽ ra quyết định cho
phép người kế thừa tham gia tố tụng, tiếp tục giải quyết vụ án.
Tiếp Tục Tham Gia Các Thủ Tục Tố Tụng
Người kế thừa sẽ thực
hiện các quyền và nghĩa vụ tố tụng của người đã mất, bao gồm quyền xác định lại
các yêu cầu khởi kiện hoặc phản tố, tham gia các buổi hòa giải, phiên tòa sơ thẩm,
phúc thẩm, cũng như quyền kháng cáo nếu cần thiết. Việc này đảm bảo tính liên tục
trong quá trình tố tụng và giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.
Quyền Và Nghĩa Vụ Của Người Thừa Kế Trong Vụ Án Dân Sự
Người thừa kế không chỉ
kế thừa tài sản mà còn kế thừa những quyền và nghĩa vụ liên quan đến tài sản
trong vụ án dân sự. Cụ thể:
- Người kế thừa có quyền tiếp tục khởi kiện, phản tố,
hoặc điều chỉnh các yêu cầu dựa trên căn cứ pháp luật và thực tế vụ án.
- Họ cũng có nghĩa vụ thực hiện các nghĩa vụ tài sản
của người đã mất, như nộp án phí, chi phí tố tụng. Việc này được thực hiện
trong phạm vi di sản được thừa kế, không bắt buộc dùng tài sản cá nhân để
trả nợ.
- Trường hợp người thừa kế từ chối nhận di sản, họ
cũng đồng thời từ chối các quyền và nghĩa vụ tố tụng liên quan.
Trong trường hợp người
thừa kế là người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự, quyền và
nghĩa vụ tố tụng sẽ do người đại diện hợp pháp (cha mẹ, người giám hộ) thực hiện
thay.
Người kế thừa quyền và nghĩa vụ trong tố tụng dân sự
Một Số Vấn Đề Thường Gặp Và Hỏi Đáp
Thời hạn thông báo
Tòa án khi đương sự qua đời là bao lâu?
Pháp luật không quy định thời hạn cụ thể. Tuy nhiên, việc thông báo sớm là rất
cần thiết để tránh trì hoãn vụ án, bảo vệ quyền lợi các bên.
Người thừa kế có bắt
buộc tham gia vụ án không?
Không. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản và nghĩa vụ liên quan. Nếu
không có người thừa kế, Tòa án có thể đình chỉ vụ án.
Ai chịu án phí khi
đương sự đã chết?
Nghĩa vụ tài sản, bao gồm án phí, được trừ từ di sản của người đã mất.
Xử lý có khác nhau nếu
người qua đời là nguyên đơn hay bị đơn?
Có. Nếu nguyên đơn chết mà không có người kế thừa, vụ án sẽ bị đình chỉ. Với bị
đơn chết, Tòa án có thể tiếp tục vụ án nếu quyền và nghĩa vụ có thể chuyển
giao.
Quyền nhân thân có
được chuyển giao không?
Không, các quyền nhân thân như quyền ly hôn chấm dứt khi người đó qua đời.
Các Giai Đoạn Người Thừa Kế Tham Gia Giải Quyết Vụ Án
Người kế thừa sẽ tiếp tục
tham gia tất cả các thủ tục tố tụng, bao gồm:
- Sao chép hồ sơ, nộp chứng cứ bổ sung.
- Tham gia hòa giải, phiên họp công khai chứng cứ.
- Tham gia thẩm định tại chỗ, kiểm tra các chứng cứ
thực tế.
- Tham dự phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, trình bày
quan điểm, tranh luận.
- Thực hiện quyền kháng cáo nếu cần thiết.
Dịch Vụ Pháp Lý Hỗ Trợ Từ Chuyên tư vấn luật
Chuyên tư vấn luật cung
cấp các dịch vụ pháp lý chuyên sâu và toàn diện trong việc xử lý các vụ án dân
sự có tình huống người thân là đương sự qua đời, bao gồm:
- Tư vấn chi tiết về quyền, nghĩa vụ của người thừa
kế trong tố tụng dân sự.
- Hỗ trợ soạn thảo hồ sơ, thủ tục bổ sung tư cách
tham gia tố tụng.
- Đại diện khách hàng tham gia tố tụng, bảo vệ tối
đa quyền lợi hợp pháp.
- Hướng dẫn quy trình tham gia tố tụng, xử lý mọi
phát sinh trong vụ án.
- Tư vấn giải quyết các tranh chấp liên quan đến thừa
kế, bồi thường thiệt hại.
- Theo dõi tiến độ vụ án và cập nhật thông tin thường
xuyên cho khách hàng.
![]() |
Tư vấn xử lý vụ án dân sự khi người thân chết |
Việc người thân là
đương sự trong vụ án dân sự qua đời là sự kiện pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự hiểu
biết sâu sắc và xử lý nghiêm ngặt theo quy định của pháp luật. Bộ luật Tố tụng
Dân sự 2015 đã quy định rõ ràng trình tự, thủ tục nhằm đảm bảo quyền lợi của
người đã mất được chuyển giao đúng pháp luật và vụ án được tiếp tục xử lý một
cách công bằng, khách quan. Để tránh những rủi ro pháp lý không mong muốn và bảo
vệ tối đa quyền lợi, việc tìm kiếm sự tư vấn và hỗ trợ pháp lý từ các chuyên
gia là vô cùng cần thiết. Chuyên tư vấn luật cam kết luôn đồng hành cùng Quý
khách hàng với dịch vụ tư vấn pháp luật chuyên nghiệp, nhanh chóng, hiệu quả,
giúp giải quyết mọi vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định
pháp luật. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được Luật sư chuyên trách tư vấn
miễn phí và hỗ trợ kịp thời.
Nguồn: Hướng xử lý khi người thân là đương sự trong vụ án dân sự chết
>>> Xem thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét