Cưỡng Chế Thu Hồi Đất Trái Pháp Luật

Nhà nước có quyền thu hồi đất của người dân vì mục đích quốc phòng, an ninh hay để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng … Việc làm này là cần thiết, tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, những người, cơ quan có thẩm quyền đã cưỡng chế thu hồi đất của người dân trái pháp luật. Trong trường hợp này, người dân cần làm gì để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình?

Cưỡng chế thu hồi đất của dân trái pháp luật

Cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật là gì?

Cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật là việc người có thẩm quyền khi tiến hành cưỡng chế thu hồi đất không đúng theo quy định của Luật Đất đai. Cụ thể, theo quy định tại Điều 71 Luật Đất đai 2013, cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi UBND cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục;
2. Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;
3. Quyết định cưỡng chế  thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành;
4. Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành.

Người dân cần làm gì khi bị cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật?

Theo quy định tại Điều 204 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai. Cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật là hành vi hành chính do người, cơ quan có thẩm quyền thực hiện. Do đó, khi người dân bị hành vi hành chính trái luật này xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện để yêu cầu giải quyết.

Khiếu nại hành vi cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật

Theo quy định tại Điều 71 Luật Đất đai 2013, UBND cấp huyện là cơ quan tổ chức thực hiện cưỡng chế thu hồi đất. Trình tự, thủ tục khiếu nại hành vi cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật tuân theo quy định tại Điều 7 Luật Khiếu nại 2011 như sau:

Thủ tục khiếu nại hành vi cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật

Bước 1. Khi có căn cứ cho rằng hành vi cưỡng chế thu hồi đất là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch UBND cấp huyện nơi có đất hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Bước 2. Nếu không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn mà không được giải quyết thì khiếu nại lần 2 đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện ra Tòa án.
Bước 3. Nếu không đồng ý với quyết định giải quyết lần 2 hoặc hết thời hạn mà không được giải quyết thì có quyền khởi kiện ra Tòa án.

Khởi kiện ra Tòa án yêu cầu giải quyết cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật

Trong trường hợp cá nhân chọn hình thức khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu giải quyết cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật thì thủ tục thực hiện như sau:
Cá nhân nộp đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân (TAND) cấp tỉnh nơi tổ chức thực hiện cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật để yêu cầu giải quyết (Điều 31 Luật Tố tụng hành chính 2015). Đơn khởi kiện phải có các nội dung quy định tại khoản 1 Điều 118 Luật Tố tụng hành chính 2015, kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện.
Nếu đơn khởi kiện đã đúng theo quy định của pháp luật người khởi kiện tiến hành nộp tạm ứng án phí trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, Thẩm phán ra quyết định thụ lý vụ án ngay sau khi người khởi kiện nộp biên lai thu tiền cho cho Tòa án.
Lưu ý: Trường hợp người khởi kiện vừa có đơn khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án có thẩm quyền, đồng thời có đơn khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại thì Tòa án phải yêu cầu người khởi kiện lựa chọn cơ quan giải quyết và có văn bản thông báo cho Tòa án. Người khởi kiện trong cùng một thời điểm chỉ được chọn 1 hình thức để giải quyết (Khoản 1 Điều 33 Luật Tố tụng hành chính 2015).

Tham khảo thêm các bài viết khác của chúng tôi tại: chuyentuvanphapluat.com.