Thông qua việc quy định chi tiết về các tội danh mà pháp nhân thương mại phải
chịu thì nội dung chính mà pháp luật hình sự hướng đến việc quản lý các tội phạm hình sự liên
quan đến môi trường là:

a) Khách thể: hành vi phạm tội này xâm phạm
đến chính sách quản lý, bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên, động vật quý
hiếm của Nhà nước ta bao gồm cả trong nước và quốc tế. Đồng thời xâm hại đến đời
sống, sự tồn tại và phát triển của con người, xã hội.
Đối tượng của hành vi phạm tội: các loại tài nguyên thiên
nhiên, môi trường, các loài động thực vật hoang dã, động vật quý hiếm, rừng. Đối
tượng của hành vi phạm tội này bao gồm một trong các bộ phận sau:
Một
là, chủ thể của quan hệ xã hội: con người.
Hai
là, nội dung của các quan hệ xã hội: quan hệ xã hội trong quản lý, kiểm soát việc
bảo vệ môi trường, khai thác tài nguyên thiên nhiên, săn bắt và bảo vệ các loài
động vật quý hiếm, khai thác, bảo vệ rừng.
Ba
là, đối tượng tác động của các quan hệ xã hội:
§ Tài nguyên thiên nhiên:
là những của cải vật chất có sẵn trong tự
nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng, phục vụ cuộc sống của
con người (rừng cây, các động vật, thực vật quý hiếm, các mỏ khoáng sản, các
nguồn nước, dầu, khí,...).
§ Động vật hoang dã: sống trong
tự nhiên, trong các hệ sinh thái như sa mạc, đồng bằng, băng cực và cả những
khu dân cư đông đúc nhất; và chưa được thuần hóa.
§ Động vật quý hiếm là những
loài động vật có giá trị về: thực phẩm, dược liệu, mĩ nghệ, nguyên liệu công
nghệ, làm cảnh, khoa học, xuất khẩu,...; những loài động vật sống trong thiên
nhiên trong vòng 10 năm trở lại đây và có số lượng giảm sút.
b) Mặt khách quan:
-
Hành vi: bao gồm:
-
Hành vi vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài
nguyên.
-
Hành vi vi phạm các quy định về khai thác, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản.
-
Hành vi vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật hoang dã.
-
Hành vi gây ô nhiễm môi trường.
-
Hành vi vi phạm quy định về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường.
-
Hành vi vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều
và phòng chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông.
-
Hành vi đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam.
-
Hành vi hủy hoại nguồn lợi thủy sản.
-
Hành vi hủy hoại rừng.
-
Hành vi vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm.
-
Hành vi vi phạm các quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên.
-
Hành vi nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại.
Những
hành vi này đều được biểu hiện hoặc là tự chủ thể phạm tội tự mình thực hiện
hành vi phạm tội hoặc là ủy quyền người khác thực hiện thay mình. Mặt khác
những hành vi này đều xâm phạm không những đến chính sách quản lý của Nhà nước
ta bao gồm cả trong nước và quốc tế, mà còn đến an toàn xã hội, quyền và lợi
ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức khác, gây khó khăn trong công tác quản
lý, kiểm soát và ngăn chặn hành vi phạm tội này.
Được
thể hiện dưới dạng hành động.
-
Hậu quả: do những hành vi này gây ra
là thiệt hại vật chất và phi vật chất.
-
Mối quan hệ nhân - quả: kép trực tiếp, trong đó nhiều hành vi trái pháp luật cùng đóng
vai trò là nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội.
-
Những yếu tố khác:bao gồm:
·
Phương tiện, công cụ phạm tội:
dùng nhiều
phương tiện kỹ thuật hiện đại, trong đó có những phương tiện kỹ thuật bị Nhà nước
cấm sử dụng nhằm khai thác tài nguyên thiên nhiên, hủy hoại môi trường, khai
thác trái phép rừng; dùng nhiều phương tiện công cộng để vận chuyển trái phép động
vật quý hiếm, động vật hoang dã đang được Nhà nước bảo vệ; sử dụng phương tiện,
công cụ săn bắt bị cấm.
·
Phương pháp, thủ đoạn phạm tội:
lợi dụng chức
vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức để thực hiện hành vi phạm
tội.
·
Thời điểm hoàn thành tội phạm: tính từ thời điểm môi trường
bị hủy hoại nghiêm trọng; tài nguyên thiên nhiên, động vật hoang dã, động vậ
quý hiếm bị khai thác một cách trái phép.
c) Chủ thể: pháp nhân thương mại. Vì tự bản thân pháp nhân có thể nhận thức và điều khiển được hành vi phạm tội của mình hoặc của
những người đại diện cho pháp nhân đó.
d) Mặt chủ quan: bao gồm:
-
Yếu tố lỗi: của hành vi này là lỗi cố ý. Vì
chủ thể phạm tội nhận thức rõ được rằng hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả trái phép của mình là nguy hiểm
cho xã hội nhưng vì muốn đạt được mục đích cuối cùng nên họ vẫn tiếp tục thực
hiện hành vi đó và đã đoán trước được hậu quả xảy ra nếu bị phát hiện.
-
Động cơ: của chủ thể phạm tội là nhằm
kiếm lợi bất chính.
-
Mục đích: khai thác trái phép các loài
động vật và nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Nhận xét
Đăng nhận xét